________________
तावचिन्तामो
'नाकरणमिति तत्पदं धनुमिनिकजातिविशेषविशिष्टपरं तथाचानुमितेः करणमनुमानमित्यर्थः । ननु तस्करणमित्यच तच्छब्दस्यानुमितिलजातिविशेषविशिष्टपरत्वेऽनुमानमित्यत्र चानुपूर्वमाधातमापनुमितित्वजातिविशेषविशिष्टस्य प्रत्यायनात् करणल्यूटा च करणात्यायनादनुमितिकरणमनुमितिकरणतावदित्यनुमितिकरणयविधिहेऽनुमितिकरणत्वविशिष्टस्याभेदसंसर्गणान्चयो वायः तथाचोद्देश्यतावच्छेदक-विधेयतावच्छेदकयोरभेदाद् घटोघट इति वत् पुनरुकिः । नप अव्यय-निपातातिरिकनामार्थयोर्भदान्वयस्थाव्युत्पन्नतया तत्करएमित्यस्थानुमितिसम्बन्ध्य भिन्नमनुमितिकरणमित्यर्थः, तच्छब्दस्यानुमिनिवजातिविशेषविशिष्टसम्बन्धिपरत्वात् करणतायाः कार्यघटितबेन करणपदस्थानुमितिकरणपरत्वात् अभिन्नत्वस्य च संसगत्वात् अनु.मानमित्यच तु धात्वर्थस्थानुमितेः ल्युटः प्रत्ययतया तदर्थेऽनुमितिकरणे करणदासम्बन्धनेवाग्वथादनुमितिमदनुमितिकरणमित्यर्थः, करएतायाः कार्यघटितत्वेन अनुमितिकरणस्य विशिष्टस्यैव स्युउर्थत्वात् । तथाचानुमितिसम्बन्धिमदनुमितिकरणं अनुमितिमदनुमितिकरणाभिवमित्येवान्वयवोधात् विधेयतावच्छेदकतापर्य्यस्यधिकरणधर्मवत्वस्य उद्देम्यवाचकपदादखाभेन घटोनौसंघटः नौलमधर्मा घटोनौलघट रख्यादाविव न पौनरुत्यमिति वाच्यं । तथापि करणपद-युगादिपदयोः करणताघटकपदार्थेषु अधिकरण-तदृत्तित्वादिषु खामक्रिनये पौनरयस्य दुारत्वात् खण्डपक्रिनये अनुमानमित्यच धावस्यानुमितेः पाश्रयतासम्बन्धेन ल्युअर्थेऽधिकरणेऽवयवत् तत्करणमित्यचापि ततुपदार्थस्यानुमितेः करण्पदाधिकरणे पाश्रयत्वेवाववादिनि
ipodi