________________
सामान्यपक्षणा।
यत्त पाकादौ चिकीर्षा सुखादौ इच्छा न स्यात् सिडे इच्छशविरहात् असिस्याज्ञानात् तस्मात् सुखत्वादिना
हात्' (छोत्पादासम्भवात्, ‘प्रसिद्धस्थाज्ञानादिति, तविषयकछायां तविषयकज्ञानस्य हेतुतया ज्ञानं विना इच्छाया असम्भवादिति भावः। 'सुखवादिना' सुखवादिज्ञानस्वरूपमामान्यलक्षणप्रत्यासत्या। 'इच्छा-प्रवृत्तिस्वाभाव्यादिति इच्छात्व-प्रवृत्तित्वावच्छिवं प्रति सामान्यतोज्ञानत्वेनैव कारणवादित्यर्थः । 'अतिप्रसङ्ग इति घटत्वप्रकारकघटज्ञानात् पटत्वप्रकारकपटेच्छा-प्रवृत्तिप्रसङ्ग इत्यर्थः, 'समानप्रकारकत्वेन' समानप्रकारकत्वसम्बन्धेन । ननु ममानप्रकारकत्वं सम्बन्धः समानविशेष्यकत्वं वा इत्यत्र विनिगमकाभावेन द्वयोरेवसम्बन्धत्वादमियाज्ञाने कथममिद्धे इच्छेत्यत आह, न तु ममानविषयत्वेनापीति न तु ममानविशेष्यकत्वसम्बन्धेनापौत्यर्थः। नवन्यत्राकल्पनेऽपि सुखत्वादिप्रकारकसुखादिज्ञानात् सुखत्वादिप्रकारक-मुखादौछोत्पत्तिस्थल एव विनिगमकाभावात्तस्य सम्बस्वत्वं कल्पनीयं इत्यत आह, 'ममानविषयत्वे मत्यपौति, 'इच्छाछत्योरभावादिति गुणत्वादिप्रकारक-मुखादिज्ञानात् सुखत्यादिप्रकारकसुखादिगोचरेछा-कृत्योरभावादित्यर्थः । न च घटत्वप्रकारक-यत्किचिटज्ञानाहटत्वप्रकारेण घटान्तरे इच्छोत्पादवारणय समानविषयकत्वमप्यावश्यकमिति वाच्यं। प्रकृतवत्तस्यापौष्टत्वात्। न च तथापि पाकत्वप्रकारक-सिद्धपाकज्ञानात् कथमसिद्धे पाके चिकौर्षा वर्तमानखातिमाध्यत्वस्य सिद्धपाके बाधितत्वेनान्यथा
