________________
सत्यचिन्तामो
प्रसिबधूमे वहिसम्बन्धावगमात् कालान्तरीय-देशान्तरीयधूमस्य मानाभावेनाज्ञानात् सामान्येन तु सकलधूमोपस्थितौ धूमान्तरे विशेषादर्शनेन संशयो युज्यते।
धूमे, 'विशेषादर्शनेन' व्याप्यत्वानिश्चयेन। एतचापाततः प्रमिधूमे धूमत्वेन व्याप्तिनिश्चयः तमत्वेन वा प्राध मामान्यलक्षणखीकारेऽपि मंशयोऽसिद्ध एव समानधर्मितावच्छेदककभित्रधर्मिकनिश्चयस्यापि प्रतिबन्धकत्वात् । द्वितीये धमत्वप्रकारेण तचैव संशयः स्थात् ममानप्रकारकनिश्चयस्यैव विरोधात्(१)। न च मास्तु संशयान्यथानुपपत्या मामान्यलक्षणायाः प्रत्यामन्तित्वस्वीकारः तथापि यत्किञ्चिद्धमादौ धूमत्वादिप्रकारकज्ञानानन्तरं धूमत्वप्रकारेण मकअधूमविषयकप्रत्यक्षमनुभवमिद्धमिति तदनुरोधादवण्यं सामान्यलक्षणा खोकरणैयेति वाच्यं । तादृशानुभवस्यैवासिद्धेः तादृशानुभवस्य प्रामाणिकत्वे विवादस्यैवापर्याप्नेः(९) इति संक्षेपः । विस्तरस्तु प्रस्मकतसिद्धान्तर हस्ये नुसन्धयः ।
लौखावतौकारमतमाशङ्कते, 'यत्त्विति, सामान्यलक्षणया: प्रत्यामत्तित्वानभ्युपगम इति शेषः, 'पाकादौ चिकौर्षति पाकादिविशेष्यकवर्तमानखकतिमाध्यत्वप्रकारकेच्छेत्यर्थः, 'सुखादाविछेति सुखादिविशेष्यक-सुखत्वादिप्रकारकेच्छेत्यर्थः, 'रशविर
(१) विरोधित्वादिति ख० । संशयविरोधित्वादिति ग• । (२) विवादस्यैवाप्रसक्तरित्वः, बाचित्तथैव पाठः ।
