________________
स्थानियहोपायः।
रतोति चेत्। न। अयोग्योपाधिव्यतिरेकस्यानुमानाधोनशामत्वेनानवस्थापातात्। अथ साध्य-साधनसहपरितधमान्तराणामुपाधित्वसंशये न व्याप्तिग्रहः अतस्तेषामनुपाधित्वज्ञानं भूयोदर्शनाधीनसाध्याव्यापकत्वज्ञाने सतीत्येतदर्थं भूयोदर्शनापेक्षा, अत एव
नित्रयः, 'तश्चेति साध्यवदृत्तौ साध्याव्यापकत्वज्ञानञ्च न तळून्यमाध्याधिकरणान्तरज्ञानं विनेत्यर्थः । 'अयोग्येति, तथाच अनौपाधिकत्व ज्ञानं न व्याप्तिधौहेतुरिति भावः । ननु माभूत् अनौपाधिकत्वनियो हेतुः उपाधित्वशाविरहच हेतरेव तावतैव भूयोदर्शनापेक्षा सिद्धेत्यागते, 'अथेति, 'प्रत इति अनुपाधिकाज्ञानं विना सन्देहानिवृत्तिरिति भावः। ‘यावतेति अनुपाधित्वनिधायकदर्शनत्वेन हेतुत्वमिति भावः । ननु उपाधित्वप्रकायाः प्रतिबन्धकवे हि अनुपाधित्वनिययापेक्षा स्यात्तदेव च न विरोध्यविषयकत्वात् इत्याह, 'यद्यपि चेति, 'तदाहितः' तटबन्यः । यद्यप्येवमपि तव स्वतः सिद्ध उपाधिशाविरहस्तच भूयोदर्शनस्थापेक्षा स्थैव तथापि स्फुटत्वादिदमुपेक्ष्य दूषणान्तरमाह, 'अयोग्येति, तथाच तत्संग्रयस्थाप्रतिबन्धकत्वमेवावण्यं वाचमिति भावः। 'भर नेति, भूयोदर्शनेऽपि अयोग्योपाधिमातादवस्यादनुमानस्य चानवस्थायस्तत्वादिति भावः । किञ्च भूयोदर्शनजन्यसंस्कारस्य मानसेतरथामिप्रत्यवत्वं कार्यतावशेदकं सामान्यतो यातिप्रत्यय बेति
