________________
तत्त्वचिन्तामो
सहकृतः स एव व्याप्तिग्राहकोऽस्तु अावश्यकत्वात् किं भूयोदर्शनेन। न च तेन विना तर्क एव नावतरति, प्रथमदर्शने व्युत्पन्नस्य तर्कसम्भवात् । न चैवमे
घट एव पाकजरूप-रसानां भूयस्वादुक्कस्थलमुपेक्षितं । हतोये त्वाह, 'एकत्रैवेति एकस्मिन्नेव महानसे धारावाहिकसहचारज्ञाने इत्यर्थः, संस्कारद्वारा भूयसां दर्शनानां सत्त्वादिति भावः । कदाचिदष्टापत्तिसम्भवादाह, भूयस्वस्येति, 'त्रि-चतरादित्वेनेति त्रित्व-चतुष्ट्वादिरूपत्वेनेत्यर्थः । ननु बहुत्वमेव भूयस्वं त्रित्वमेव वा चतुरादिद
नेऽपि त्रिकदर्शनसत्वेन व्यभिचाराभावादित्यत श्राइ, 'अपि चेति, तथाचान्वयव्यभिचार इति भावः । “तर्कसहकृतमिति तर्कसहकृतं भूयोदर्शनं मंस्कारद्वारा व्यभिचारज्ञानं निवर्त्य व्याप्तिधौहेतुरित्यर्थः, 'म एव' तर्क एव, ‘भूयोदर्शनेनेति भूयस्वघटितकारणतावच्छेदकेनेत्यर्थः । भूयोदर्शनस्य तर्कप्रयोजकत्वमाशय निराकरांति, 'न चेति, 'कुत्पन्नस्येति शब्दादितस्तर्कमूलौभतापाद्यापादकव्याप्तिज्ञानवत इत्यर्थः । दृष्टापत्तिमाशङ्कते, 'न चैत्रमेवेति व्यभिचारादर्शन-सहचारदर्शनमहकतः तर्क एव व्याप्तिग्राहकोऽस्वित्यर्थः । शकते, 'जातमात्रस्येति स्तनपानं सुखसाधनं तदनन्यथासिद्धांन्वयव्यतिरेकानुविधायित्वात् यत् यदनन्यथामिद्धान्वय-यतिरेकानुविधायि तत् तत्मासाधनमितौष्टमाधनतानुमिनिजनकव्याप्तिज्ञानमित्यर्थः, 'तकं विनेवेति ‘दवशब्दः सादृश्यार्थः, तथाच तत्तद्व्याप्तिज्ञान यथा तर्क विना तथा सर्व चैव मूलौभूतयत्किञ्चित्तजनकीमत