________________
वावचिन्तामगै
विनष्टयोश्च व्याप्तिरेव । कर्मणि च संयोगाभावः प्रतियोग्यसमानाधिकरणः।
प्रतियोगितावच्छेदकतावच्छेदकत्वशून्यतया माध्यतावच्छेदकस्य विशिष्टमत्तात्वस्य तथात्वात् विशिष्टमत्तात्वस्य सत्तावानतिरिकत्वात् । महानसौयत्वविशिष्टवहिमान् धूमादित्यादावतिव्याप्तेश्च वशित्वस्य पर्याप्याख्यसम्बन्धेन तादृशप्रतियोगितावच्छेदकतावच्छेदकत्वशून्यतया माध्यतावच्छेदकस्य महानमीयत्वविशिष्टवहिवस्थापि तथात्वात् विभिष्टवम्हित्वस्य वहिवानतिरिकत्वात् । तद्दण्डिमान् दण्डिसंयोगादित्यादावतिव्याप्तेश्च जात्यतिरिकपदार्थस्य स्वरूपतोऽनवच्छेदकतया माध्यतावच्छेदकौमततद्दण्डव्यक्तः पर्याप्याख्यसम्बन्धेन तादृशप्रतियोगितावच्छेदकतावच्छेदकत्वशून्यत्वात् । प्रस्थापि साध्यतावकेदकघटितत्वेन स्वरूपतो द्रव्यत्वादिविधेयकानुमितेरेतज्ज्ञानादप्यसम्भवापत्तेश्च। मैवं। यत्र हि स्वरूपतोद्रव्यत्वादेः माध्यत्वं न तु माध्यतावच्छेदकं किमयस्ति तत्र निरुकहेतममानाधिकरणौयान्योन्याभावत्वनिरूपितप्रतियोगितामामान्ये यदधिकरणवनिष्ठपर्याप्यवच्छेदकताकत्वाभावतमामानाधिकरणं स्वरूपतस्तस्य व्याप्तिरिति विवक्षणौयं यत्पदं स्वरूपतः माध्यव्यकिपर)। वद्धिमान् धूमात्
(१) जातेः समवायेनेव निरूपितत्वसम्बन्धेनापि खल्पनोभागाभ्युपगमात् दव्यत्वत्वज्ञानमन्तरेणापि निरूपितत्वसम्बन्धेन खल्पतोअथवावगाहिनिबतायामिधानसम्भवेन खरूपतो इयत्वविधेयकानुमित्युपपत्तिरिति तात्पर्यम्।
