________________
तत्वचिन्तामगो
पछेदकसम्बन्धावचित्रमेन प्रतियोगितात्यायोविशेषीयाः खाव
छेदकसम्बन्धेनेतिस्थाने माध्यतावच्छेदकसम्बन्धेनेति वा वक्तव्यमिति वाच्य। तथा मति काखिकसम्बन्धेन घटादेः माध्यत्वे कालपरिमाणादिहेतावव्याप्यापत्तेः तच खावच्छेदकसम्बन्धेन स्वावच्छेदकावच्छिनासम्बन्धिनिरुक्र हेतुसम्बन्धिकायाः माध्यतावच्छेदककालि कसम्बन्धावच्छिन्नप्रतियोगितायाः माध्यतावच्छेदककालिकसम्बधेन खावच्छेदकावच्छिनासम्बन्धिमिराहतसम्बन्धिकायाः प्रतियोगितायाचापमिद्धत्वात् निरुतहेतुसम्बन्धिनो महाकालस्य कालिकसम्बन्धेन वृत्तिवमानस्यैवाधारत्वात् । न च कासिकसम्बन्धावछिबगगणाद्यभावप्रतियोगितैव तादृशौ प्रसिद्धा तस्याश्च खावच्छेदककालिकसम्बन्धन खावच्छेदकगगणवाद्यवच्छिन्नासम्बन्धित्वस्य हेतुसम्बन्धिनि महाकाले मत्त्वात्। महाकालस्य गगणाद्यसम्बन्धित्वादिति वाच्यं । कालिकसम्बन्धेन मगणदेत्तिमत्त्वे महाकाले काणिकसम्बन्धेन गगणदेरपि सम्बन्धित्वात् तेन सम्बन्धेन गगणादेरवृत्तिवे तु तेन सम्बन्धेन गगणवाद्यवच्छिवसम्बन्धिन एवामित्वमित्युभयथापि कालिकसम्बन्धावच्छिन्नगगणाधभावप्रतियोगितामादाय प्रमिासम्भवात् । किञ्च घटवान् नित्यज्ञानत्वादित्यादौ विषधितासम्बन्धेन घटादिमायके विषयितासम्बन्धावछिन्गपावभावप्रतियोगितामादायापि न प्रसिद्धिसम्भवः विषयितवा गगणदेरपि नित्यशाने सत्वादिति । मैवं। खावच्छेदकसम्बन्धेन खागच्छेदकावचिवसामान्यासम्बन्धिनिराहतसम्बन्धिकप्रतियोगितासामान्ये माध्यतावच्छेदकसम्बन्धावच्छिन्नव-
यनिहपर्खातावच्छेद