________________
सुप्तादि
श्रीसूत्रकृताङ्गचूर्णिः ॥६६॥
PARDA
भावसुत्तोय, तत्थ दब्बसुत्तो दुविहो-उवचारसुत्तो णिद्दासुत्तोय, उपचारसुप्तः पतित ओदकः, निद्रासुत्तो नाम निद्रावेदोदयाविष्टः स्वपिती, पञ्चानामपि विषयाणां तत्कालमावन्नो, भावसुप्तस्तु ज्ञानादिविरहितः अज्ञानी मिथ्यादृष्टिरचारित्री च, जो दव्वसुत्तो सो भावओऽवि भतिओ, एवं जागरिओवि, द्रव्यजागरिता भावसुप्तेन चाधिकारः। स्यात् कथं संबोधि दुल्लभा ?, उच्यते, माणुस्स देसकुलकाला' गाथा ।। इतश्च संबोद्धव्यं धर्मे यस्मात् ‘णो हूवणमंति रातिओ णो सुलभं पुणरावि जीवियं,' नयतिक्रान्तरात्रयः पुनरुपनमंते, कथं ?, न हि वालरात्रयो यौवनरात्रयो वाऽतिक्रम्य पुनरुपनमंते, का तर्हि भावना ?, न वृद्धो भूत्वा पुनरुतानशायी क्षीराहारो बालको भवति, नवा शिल्पककलाग्रहणसमर्थः कुमारको रक्तगंडमंसु भवति, नवाभिनवश्मश्रुभूषिताधरोष्ठकपोलः कामभोगोल्वणमना युवा भवति, अत्रोदाहरणं लौकिकं, नन्दः किल मृत्युदतैराकृष्ट आह-कोटीमहं दद्यां यद्येकाहं जीवेत् , तथापि न लब्धवान् , इत्यतःणो सुलभं पुणरावि जीवितं, जहण्णेणं अंतोमुहुत्ताऊहि उकोसेणं पुषकोडीआयुगेहि अहियारे ऊहिए एत्थंतरे कस्सइ उपक्कमो होज, तं पुण जिणं ण सक्कति पुणो वडावेतुं, सदोपक्रमोनियतो, तद्यथा “डहरा वुड़ा य पासधा गम्भत्था य चयंती माणवा" (९०) मनोरपत्यानि मानवाः, मानवग्रहणेन मनुष्याणां कथ्यते, अथवा सर्व एव मानवाः अपदिश्यते, 'सेणे जह वट्टयं हरे' 'यथेति येन प्रकारेण, वडगा नाम तित्तिरजातित ईपदधिकप्रमाणा उक्ता वार्तकाः, एवमवधारणायां, आयुषः क्षयः आयुःक्षयः, स तु उपक्रमादन्यथा वा 'तुड'त्ति त्रुट्यते जीवः शरीरात् वा शरीरं जीवात् अथ मनुष्यजीवितात्तव्यति स्वजनादिभिर्वा, योऽपि नाम कश्चित्स्वजनप्रमत्तो न बुध्यते यथा मातापितरौ मे वृद्धौ, ताभ्यां मृताभ्यां धर्म करिष्यामीति, एतदप्यकारणं, कथं ?, तर्हि उच्यते-'माताहि पियाहि लुप्प' वृत्तं (९१) मातृभ्य इति सर्वमातृग्रामो
DIPAHIMIRAIMIT
