Page Text
________________
प्रमेयोतिका टीका प्र० २
पुरुषवेदस्य वन्धस्थितिनिरूपणम् ५६१ 'एगिंदियतिरिक्ख जोणिय णपुंसगस्स' विशेषचिन्तायां सामान्यत एकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंस कस्य नपुंसकत्वस्यान्तरंतु 'जहन्नेणं अतो मुहुत्तं जघन्येनान्तर्मुहूर्तकालो भवति अन्तर्मुहूर्त प्रमितिद्वीन्द्रियादि कालेन व्यवधानात् । उक्कोसेणं दो सागरोवमसहस्साई संखेज्जवासमन्भ हियाई' उत्कर्षेण द्वे सागरोपमसहस्रे भवतः एकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकस्य नपुंसकत्वस्यान्तर, मुत्कर्षतः सख्येयवर्षाभ्याधिके द्वे सागरोपमसहस्र भवतः एकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकजीवो भूत्वा त्रसकायेषूत्पन्नोभवेत् तत्र तस्य पुनरेकेन्द्रियत्वव्यवधायकस्य त्रसकायस्थितिकालस्योत्कर्षतोऽपि संख्येयवर्षाधिकद्विसहस्र सागरोपम प्रमितस्यैव संभवात् इति ॥ विशेषत एकेन्द्रियनपुंसकानां
और ं देगोन कुछ कम अपार्ध पुद्गलपरावर्त काल भी समाप्त हो जाता है एव कम्मभूमिगस्स वि" इसी तरह कर्म भुमिक नपुंसक का भी अन्तर क्षेत्र की अपेक्षा लेकर जधन्य से एक अन्तर्मुहूर्त्त का है क्योकि सर्वजघन्य लब्धिपातका काल एक समय का ही होता है । और उत्कृष्ट से वनस्पतिकाल रूप है. तथा चारित्र धर्म की अपेक्षा लेकर मनुष्य नपुंसक का अन्तर जघन्य से एक समय का औद उत्कृष्ट से अनन्तकाल का है. यावत् देशोन अपार्थ पुद्गल परावर्त काल
એટલી ઉત્સર્પિણી અને અવસર્પિણીયા અસંખ્યાત કહેવાય છે કેમકે—વનસ્પતિના ભવથી નીકળીને જીવ જ્યારે ખીજા ભવામાં ફરે છે, ત્યા પૂર્વક્તિ અસયાન ઉત્સર્પિણી ને અપસર્પિણીકાળ સુધી તેનુ અવસ્થાન હાય છે તે પછી સંસારી જીવની ઉત્પત્તી નિયમથી વનस्पतिप्रयभां थाय छे. “सेसाणं बेइंदियादीण जावखहयराण” ॥ ४ प्रभागे शेष – मे छद्रिय વાળા નપુંસકાનું યાવત, ત્રણ ઈંદ્રિય વાળા નપુસકોનુ, ચાર ઈંદ્રિય વાળા નપુંસકેાનુ' પાંચ ઇન્દ્રિય વાળા તિર્યંન્ગેાનિક જલચર નપુસકેાનુ, સ્થલચર નપુંસકાનુ અને ખેચર નપુ - सोनु ं अ ंतर “जहण्णेण अंतोमुहुत्तं उक्कोसेण वणस्स कालो" ४धन्यथी मे अ ंतर्भुहूर्त'नु छे, भने उत्ॣष्टथी वनस्पति अस प्रभाणुनुं छे. “मणुस्सण पुंसगस्स” सामान्यपणा थी भनुष्य नपुंसउनु अ ंतर "खेत्तं पडुच्च" क्षेत्रनी अपेक्षाथी “जहण्णेणं" ४धन्यथी तो " अंतो मुहुत्तं” अंतर्भुहूर्त नु छे, तथा “उक्कोसेण वणस्सह कालो" उत्सृष्टथी वनस्पति आज सुधीनुं अ ंतर छे " धम्मचरणपटुच्च जहणणेण एक्क समयं उक्कोसेणं अणं तं कालं" ચારિત્ર ધમની અપેક્ષાથી મનુષ્ય નપુસકીનુ અંતર જધન્યથી તે એક સમયનુ અને ઉત્કૃષ્ટથી અનત કાળનું છે 'जाव अवइढ पोगालपरिददं देसूणं" हेशोन अर्ध युगल परावर्त આ અનંતકાળમાં અનંત ઉત્સર્પિણી કાળ અને અનંત અવસર્પિણી કાળ સમાપ્ત થઈ જાય સમાપ્ત થઈ જાય છે અને દેશાન એટલે કે– ઈકે સમાપ્ત થઇ જાય છે એટલે અધ પુદ્ગલ પરાવત
છે. તથા ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી અન તલાક આછે અપાય પુદ્ગલ પરાવત કાળ સમાપ્ત થઈ જાય છે.
७१
| SR No. | 010388 |
| Book Title | Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 693 |
| Language | Hindi, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 44 MB |