________________
जीचाभिगमसूत्रे
५६२
'पुढवी आउ तेउवाऊणं' पृथिव्यप्तेजोवायुकायिकनपुसकाना नपुंसकत्वान्तरम जहन्नेणं अतो मुहुत्तं जघन्येनान्तर्मुहूर्त्तम् 'उक्कोसेण उत्कर्षेण तु वनस्पतिकालः ॥ 'वणस्सइकालो' वणस्स काइयाणं' वनस्पतिकायिकन पुसकानाम् नपुंसकत्वस्यान्तरंतु 'जहन्नेणं अतो मुद्दत्तं' जघन्येनान्तर्मुहूर्त अंता भवति उक्कोसेणं असंखेज्जं काल जाव असंखेज्जालोया' उत्कर्पणासख्येयं कालं यावदसख्याता लोका ।, सचासख्येयः कालः असख्याता उत्सर्पिण्यवसर्पिण्यः कालतः क्षेत्रतोऽसख्येयाः लोका इति । उत्सर्पिण्यवसर्पिणीनामसख्येयत्वं यथा -- असख्येयलोकाकाशप्रदेशानां प्रतिसमय मे कैकप्रदेशापहारेण समस्त प्रदेशापहारेण समस्तप्रदेशापहारे यावत्य उत्सर्पिण्यव सर्पिण्यो व्यतीता भवन्ति तावत्य उत्सपिण्यव सपिण्योऽसंख्येयाः प्रोच्यन्ते । वनस्पतिभवात्प्रच्युतस्यान्यभवेत्कर्पत एतावतकाल पर्यन्तभवस्थान सभवात् तत्पश्चात् ससारिजीवस्य नियमतो भूयो वनस्पतिकायिक समुत्पत्तिर्भवेदिति 'सेसाणं वेइंदिया दीणं जाव रवहयराणं' शेषाणां कथितैकेन्द्रियचतुरिन्द्रिय पञ्चेन्द्रियतियग्योनिकजलचरस्थलचरखेचराणाम् ' जहन्नेण अतोमुहतं जघन्येनान्तर्मुहूर्तम् उक्को सेणं वणस्सकालो' उत्कर्षेण वनस्पतिकालः द्वीन्द्रियनपुंसकत आरभ्य खेचर नपुसक पर्यन्ताना नपुंसकत्वान्तरमुत्कर्षतो वनस्पतिकालपरिमितं भवतीति || ' मणुस्त णपुंसगस्स' सामान्यतो मनुष्यनपुंसकस्य नपुंसकत्वस्यान्तरतु 'खेत्तं पच' क्षेत्रं प्रतीत्याश्रित्य जहन्नेणं अंतो मुहुत्तं' जघन्येनान्तर्मुहुर्तमात्रं भवति तथा - 'उक्कोसेणं वणस्सकालो' उत्कर्षेण वनस्पतिकालं यावद् अन्तरं भवति । ‘धम्मचरणंपडुच्च' धर्मचरणं प्रतीत्य तु 'जहन्नेणंएक्कंसमयं' जघन्येन एक समयम् 'उक्कोसेणं अणतंकाल' उत्कर्षेण अनन्त कालम् 'जाव अवड्ढ पोग्गलपरियट्टंदेसूणं' यावदपार्द्धपुद्गलपरिवर्त्त देगोनम् । यावत्पदग्राह्यघटितोऽयमर्थ' - अनन्ता उत्सर्पिण्यवसर्पिण्यः क्षेत्रतोऽनन्ता लोका अपार्द्रपुद्गलपरावर्ती देशोन इति । एतावत्कालपर्यन्तस्योत्कर्पतोऽन्तरं भवतीति । 'एवं कम्मभूमिगस्सवि' एवमेव सामान्यतः कर्मभृमिकमनुष्यनपुंसकस्यापि क्षेत्रं प्रतीत्य जघन्येनान्तर्मुहूर्तमुत्कर्षेण वनस्पतिकालः, धर्मचरण प्रतीत्य जघन्येनैकसमयम्, लब्धिपातस्य सर्वजघन्यस्यैकसामयिकत्वात्, उत्कर्पेणानन्त कालं यावदपार्क पुद्गलपरावर्त देशोनम् 'भर हेरवयस्सविपुब्वविदेह अवरविदेहगस्सवि' एवं भरतैरवतकर्मभूमिकमनुष्यनपुसकस्यापि पूर्वविदेहापरविदेहतक का है "भरहेरवयस्स" मरत और ऐरावत क्षेत्र के मनुष्य के मनुप्यनपुसकका मी अन्तर सामान्य मनुष्यनपुंसक के जैसा ही है “पुव्यविदेह अवर विदेहस्स वि" जिस प्रकार सामान्य कर्मभूमिक मनुष्यनपुसक का अन्तर कहा है उसी प्रकार पूर्व विदेह और पश्चिम विदेह के मनुप्यनपुसक का भी अन्तर क्षेत्र और चरित्र धर्म को भी आश्रित करके लूमिना नयु सोनु तर पशु क्षेत्रनी अपे ક્ષાથી જઘન્યથી એક અતર્મુહૂત તુ છે. કેમકે—બધીજ જઘન્ય લબ્ધિતના કાળ એક સમય ના છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી વનસ્પતિ કાળરૂપ છે તથા ચારિત્ર ધર્મની અપેક્ષાથી મનુષ્ય નપુંસકેતુ અતર જઘન્યથી એક સમયનુ અને ઉત્કૃષ્ટથી અન ત
एव कम्मभूमिगस्स वि” मे प्रभा
કાળનુ છે યાવત્ દેશોન