Page Text
________________
मेषधोतिका टीका प्रति० २
स्त्रीणां प्रथममल्पबहुत्वनिरूपणम् ४५७ अबाधाः, 'अचाइमिया कम्महिई कम्मणिसेओ' अबाधोना-अबाधा काल परिहीनो कर्मस्थितिः
तक अयं भावः-इह स्थितिद्विविधा कर्मरूपतावस्थानलक्षणा अनुभवयोग्या च, तत्रोस्कष्टा स्थितिः पञ्चदशसागरोपमकोटीकोटिप्रमितेतीयं कर्मरूपतयाऽवस्थानलक्षणाऽत्र ज्ञातव्या, अनुभवयोग्या तु कर्मस्थितिः पुनरबाधाहीना भवंति, सा तु येषां कर्मणां यावत्यः सागरोपसकोटीकोट्यस्तेषां तावन्ति वर्षशतानि अबाधेति नियमात् स्त्रोवेदस्याधिकृतस्योत्कृष्टा स्थितिः
मोगरोपमकोटीकोट्यस्ततः पञ्चदशवर्षशतानि अबाधातया ऊना कम स्थितिर्भवति अतएव कथितं मूले-'अबहिणिया कम्मट्टिई कम्मनिसेओ' इति एतदुक्तं भवति, स्त्रीवेदकमउत्कृष्टस्थितिकं बद्धं सत् स्वरूपेण पञ्चदश वर्षशतानि यावज्जीवस्य स्वविपाकोदयं नासादयति अतः पन्द्रह सागरोपम कोटी कोटी में से इस अबाधा काल को कम करदेने पर कर्म स्थिति का प्रमाण आ जाता है। तात्पर्य इस कथन का ऐसा है कि स्थिति दो प्रकार की होती है एक तो कर्मरूपतावस्थानरूप और दूसरी अनुभव योग्य स्त्रीवेद कर्म की जो प्रन्द्रह सागरोपम कोटी कोटी प्रमाण उत्कृष्ट स्थिति कही गई है वह कर्मरूपतावस्थान रूप स्थिति है. तथा इसमें जो अबाधाकाल को घटाकर स्थिति का प्रमाण रहता है वह अनुभव योग्य स्थिति है जिन कर्मों की जितने कोटि कोटि सागरोपम की स्थिति होती है उसमें उतने २ ही सौ वर्ष की अबाधा पड़ती हैं यहां अधिकृतस्त्रीवेद की उत्कृष्टस्थिति पन्द्रह सागरोपम कोटिकोटि की कही गई है अत: यहां पर प्रन्द्रहसौ वर्ष की अबाधा पडेगी, इस अबाधाकाल से हीन कर्म स्थिति होती है इतने अबाधा काल के बाद ही स्त्रीवेद कर्म अपना उदय वाला होगा इसके पहिले नहीं, इसीलिये मूलमें सूत्रकार ने ऐसा कहा है कि 'अवाहूणिया कम्महिई कम्मणिसेओ' इससे उत्कृष्ट स्थिति वाला स्त्रीवेद कर्म बन्ध को प्राप्त हुआ स्वरूप से पन्द्रह सौ वर्ष तक स्वविपाकोदय को प्राप्त પડે છે. તેથી પંદર સાગરોપમ કડાકડી માથી આ અબાધાકાળને કામ કરવાથી કમ સ્થિતિનું પ્રમાણ આવી જાય છે. આ કથનનું તાત્પર્ય એવું છે કે સ્થિતિ બે પ્રકારની હોય છે, એક કમરૂપતા અવસ્થાન રૂપ અને બીજી અનુભવગ્ય સ્ત્રીવેદ કર્મની જે પંદર સાગરોપમ કેટ કોટિ પ્રમાણ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ કહેવામાં આવી છે, તે કર્મરૂપતાવસ્થાન રૂપ સ્થિતિ છે તથા તેમાં જે અબાધા કાળને ઘટાડીને સ્થિતિનું પ્રમાણ રહે છે, તે અનુભવ પાગ્ય સ્થિતિ છે. જે કર્મોની જેટલા કેટ કેટ સાગરોપમની સ્થિતિ હોય છે, તેમાં એટલા અટલાજ સે સે વર્ષોની અબાધા પડે છે અહિયાં અધિકૃત સ્ત્રી વેદની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ પંદરે મારા પમ કેટી કેટીની કહેલ છે તેથી અહિયાં પંદર વર્ષની અબાધા પડશે. આ બા કાળથી હીન કર્મસ્થિતિ હોય છે. આટલા અખાધાકાળ પછી જ સ્ત્રીવેદ કર્મ પિતાના
५. तनाथी' या नहीं. तथा भूभा सूत्र मेषु युछे -"अबाहूंसम्मोहई कम्मणिसेमो तनाथी स्थिति वाला स्त्रीव: म धन प्राप्त शन
| SR No. | 010388 |
| Book Title | Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 693 |
| Language | Hindi, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 44 MB |