________________
shrafter टीका प्रति० १
गर्भव्युत्क्रान्तिकमनुष्य निरूपणम् ३१७
अवगाहनाद्वारे - 'ओगाहणा जहन्नेणं अगुळस्स असंखेज्जइंभागं' गर्भज मनुप्याणां शरीरावगाहना जघन्येनागुलस्यासंख्येयभागप्रमाणा भवति 'उक्कोसेणं तिन्नि गाउयाई ' उत्कर्षेण त्रीणि गव्यूतानि गर्भजमनुष्याणां शरीरावगाहनोत्कर्षेण त्रिगव्यूतप्रमाणा भवतीत्यर्थः । सहननद्वारे - 'छच्चैव संघयणा' षडेव वज्रऋषभादि संहननानि भवन्तीति ।। संस्था - नद्वारे 'छस्संठाणा' षट् सस्थानानि समचतुरस्रन्यग्रोधादीनि भवन्ति ।
·
कषायद्वारे - 'ते णं भंते!" इत्यादि, 'ते णं भंते ! जीवा' ते खलु भदन्त ! गर्भज मनुष्यजीवाः 'किं कोइकसाई जाव लोहकसाई अकसाई' किं क्रोधकषायिणो यावत्
तैजसशरीर और कार्मण शरीर ये पांच शरीर होते हैं । क्योंकि मनुष्यों में सर्वभावो के होने की सम्भावना रहती है । अवगाहना द्वार में - " ओगाहणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइ भागं" इन गर्भज मनुष्यों की शरीरावगाहना नघन्य से अङ्गुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण होती है और " उक्कोसेणं तिन्नि गाउयाई" उत्कृष्ट से तीन कोश तक की होती है । संहनन द्वार में - छच्चेव संघयणा" इनके वज्रऋषभ आदि छहों संहनन होते हैं । संस्थान द्वार में - "छ संठाणा" समचतुरस्र आदि छहों संस्थान होते हैं । कषाय द्वार में इन गर्भज मनुष्य के क्रोध कषाय भी होता है, मान कषाय भी होता है माया कषाय भी होता है, और लोभ कषाय भी होता है । यही बात यहां पर "ते णं भंते ! जीवा किं कोहकसाई 'जाब लोभ कसाई अकासाई” इस सूत्रपाठ द्वारा इस प्रकार से पूछी गई है कि हे भदन्त ! वे गर्भ मनुष्य क्या क्रोध कषाय वाले होते है ' यावत् लोभ कषाय वाले होते है ? या कषाय से रहित
ત્રણે શરીશ ગ્રહણ કરાયા છે. આ રીતે ગાઁજ મનુષ્યાના ઔદારિક શરીર, વૈક્રિય શરીર, આહારક શરીર, તેજસ શરીર, અને કામણુ શરીર આ પાંચ શરીર હાય છે કેમકે भनुष्यामां सर्वलावा होवानी संभावना होय छे अवगाहनाद्वारभां "ओगाहणा जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभाग" आ गर्लन मनुष्यना शरीरनी भवगाहना नघन्यथी मे भांगजना - असौंज्यातमां लाग प्रभाणुनी होय छे भने “उक्कोसेणं तिन्नि गाउयाई” उत्कृष्टथी त्रयु गाउ सुधीनी होय छे. सांडुननद्वारभां - "छच्चेव संघयणा" ते सोने व ઋષભ, વિગેરે છએ સ‘હૅનન હોય છે,
'सस्थानद्वारभां —''छ संठाणा" सभयतुरस विगेरे छमे संस्थान होय छे, उषायદ્વારમાં—આ ગર્ભજ મનુષ્યોને ક્રોધ કષાય પણ હાય છે, માન કષાય પણ હાય છે, માર્યા उषाय पशु होय छे, अने सोलम्षाय यशु होय हे येन वात मडियां "ते णं भंते ! जीवा किं कोहकसाई जाव लोभकसाई, अकसाई” मा सूत्रपाद्वारा आ प्रभाएँ पूछવામાં આવેલ છે. હે ભગવન્ તે ગજ મનુષ્ય શુ ક્રોધ કષાયવાળા હોય છે ? યાવંત્ લેાભ કષાયવાળા હાય છે ? અથવા કષાય વિનાના હાય છે? અહિયાં ચાવત્પદથી માન