________________
प्रमेयधोतिका टीका प्रति० १ स्थलचर परिसर्पसंमूच्छिम पं. ति. जीवनिरूपणम् २८१
संस्थानद्वारे – 'छविहा संठिया पन्नत्ता' गर्भव्युत्क्रान्तिकजलचराः षड् विधसंस्थिताः षड्विधेन - षविध संस्थानेन सस्थिताः प्रज्ञप्ताः कथिताः । षविधत्वमेव दर्शयति- 'तं जहा '
कीलें और हड्डियाँ वज्रमय होती है वही वज्रऋषभनाराच संहनन है । व्यवहार में भी जिस - प्रकार दो काष्ठों के फलकों को जोड़ने के लिये पहिले तो लोहे की पंच से उन्हें जकड़ दिया जाता है और उस पंच के ऊपर विशेष मजबूती के लिये कीलें ठोक दी जाती है। इस प्रकार की रचना जिस शरीर में हड्डियों की होती है वही वज्रऋषभनाराच संहनन हैं ।
FI
दूसरा संहनन-ऋषभनाराच संहनन है - इस संहनन में वज्रनाम की अस्थि नहीं होती है । केवल ऋषभ और नाराच ही होते हैं - तृतीय संहनन नाराच है - इस संहनन में : वज्र और ऋषभ ये दोनों नहीं होते है केवल नाराच उभयतः मर्कटबन्ध - ही होता है । चतुर्थसंहनन अर्धनाराच है - इस संहनन में एक तरफ तो नाराच होता है और दूसरी ओर वन रहता है | पांचवां- संहनन है कीलिका - इस संहनन में हड्डियां वन्न नाम की कीलिका मात्र से बंधी हुई रहती है। छट्टा - संहनन है सेवार्त इस संहनन में हड्डियां एक दूसरी हड्डी के कोने से मिली जुली रहती हैं यह संहनन तेल लगाना, तैल से मालीस करना थकावट होने पर विश्राम करना आदि रूप परिशीलता की अपेक्षा रखता है । इस प्रकार से यह छह संहनों का वर्णन हैं ।
संस्थानद्वार में - 'छव्विहा संठिया पम्नत्ता" गर्भज
1
T
1
जलचर जीवो के छहों प्रकार के ઋષભનારાચસહનન કહેવાય છે વ્યવહારમાં પણ રીતે એકાષ્ટ ખાને જાવા માટે પહેલાં લાખડના પાંચથી તેને જકડી લેવામાં આવે છે અને તે પચ ઉપર વધારે પ્રકારની મજબૂતી માટે ખીલા મારવામાં આવે છે. આવા રચના જે શરીરના હાડકાની હાય છે એજ વઋષભનારાચસ’નન કહેવાય છે. ?
ખીજું સહનન ઋષભનારાચ છે. આ સહનનમાં વજ્રા નામનું હાડકું હાતુ નથી કેવળ ઋષભ - અને નારાચ જ હાય છે ત્રીજુ સ’હૅનન નારાચ છે આ સ'હૅનનમાં વ अने | ઋષભ એ મને હાતા નથી. કેવળ નારાચ~ઉભયત મર્કટ ખંધજ હાય છે.
ચેાથુ સહનન અનારાચ છે. આ સંહનનમાં એક-તરફ નારાચ હાય છે અને બીજી તરફ વજ્ર હોય છે. પાંચમાં સંહનનનું નામ કીલીકા છે. આ સ ́હુનનમાં હાડકા વજ્રા નામના ખીલાથી ખધાઈ રહે છે છઠ્ઠું સહનન સેવા છે આ સહનનસાં હાડકા એક બીજાના ખૂણાથી મળીને રહે આ સંહનન તેલ લગાવવું તેલ માલીસ કરવી થાક લાગેત્યારે આરામ કરવા રૂપ પરિશીલતાની અપેક્ષા રાખે છે આ રીતે આ છ સહુનનનુ વણ ન છે.
संस्थानद्वारभां “छन्विद्दा संठिया पण्णत्ता" गर्भ ४
જલચર જીવે છએ પ્રકારના
३६
