________________
अर्थदीपिका, अर्थ तथा कथा सहित. '१७ जाने देखाड्यु, राजायें वरस, मास, दिवस प्रमुख दश सहस्त्रना क स हितनुं जीर्ण खत जोयु, तेथी ते सर्व लेणुं सत्य करी मान्यु, अने धनदत्त ने तेज वखत तेडाव्यो. ते पण आवी प्रणाम करी राजा समद उनो र ह्यो, एटले राजायें ते जीर्ण खत तेने देखाडीने कह्यु के हे नक ? पिता नुं देणुं होय, ते पुत्र अवश्य आपकुंज जोश्ये, माटें ए देणुं तमे जलदी यापो. जगतमां देणुं कहेवू ? तो के परानवनुं करनालं. वली शास्त्रमा पण कण तो देवुज कडं ,तेथी ते झपना देवाने विपे सत्पुरुषने विलंब करवो घटे नहिं. वली विशेषे कह्यु ले केः-धर्मारने झणजेदे, कन्यादाने ध नागमे ॥ शत्रुघातेऽनिरोगे च, कालदेपं न कारयेत् ॥ १ ॥ नावार्थः-ध मना कार्यने विषे, कणना कापवाने विषे, कन्यादानने विषे, धन आव तुं दोय तेने विषे, शत्रुना घातने विपे, अमि तथा रोगने विपे, कालविलं ब करवो, ते युक्त नथी. त्यां प्रत्यद अनर्थ जोइने धनदत्त हृदयमा त्रास पामतो थको ते खतपत्रने जोक्ने विचारवा लाग्यो के अहो! आ महा अन्याय श्यो ? एवं विचारी व्यापारने विषे माह्यो एवो धनदत्त कहेंतो हवो के हे राजन् ! ढुं तपासीने आपने धन आपीश. जो आपने विश्वास न धावतो होय तो घेर जर जेटली बार चोपडा मारा तपासं तेटलीवार का आपने त्यां मुकी जालं, ते राखो. ते सांजली राजा कहे के कांड नही,जा तपासी घावो. त्यार पनी धनदत्तं पोताने मंदिर जर सर्व चोपडान पानां जोयां, परंतु चोपडामा कांइपण नाम के निशान दीतुं नहि, तेथी राजाने जर कह्यु के चोपडामां तो कांश देखातुं नथी. तेवारें राजा कहे डे के नर वाडनी पेठे कां राजा बेतराय नहिं, अने वणिक तो धूत्तारा होय ते इंद सरिखाने पण उतरे. ते सांजली धनदत्त बोल्यो हे महाराज ढुं व्यवहारमा शुम बु. परने बेतरवामां अने पारकुं धन लेवामां दुं कां जाणतोज नथी, मुग्ध , निरंतर घणो लोनी नथी, माटे हे स्वामिन् ? तेणें करी सर्व वात विचारवा योग्य वे. काने सांजलीनेज साचुं न मानवं, अने प्रगटपणे जे दीतुं होय तेहनी पण प्रतीत करवी नहिं, तेमज प्रगटपणे जे दीवामां आ व्युं होय, तेनो पण युक्तिथी विचार करवो, एवं सांजली वली उपगारमां ही तत्पर एवा व्यवहारिया पण जेगा मलीने राजाने विनंति करता हवा पण राजायें कोर्नु कां पण मान्युं नहिं. कुमंत्रियें राजानुं मन अधिक