SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 77
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ५८ [ हिन्दी जैन साहित्य का "निसि दीनी झलहलहि जेम ऊगिउ तारायणु ; पावल पारु न पामियए वेगि महई सुखासणु । भागेवाणिहि संचरए संघपति साहु देसलु ; बुद्धिवंतु बहु पुंनिवंतु परिकमिहि सुनिश्चलु ॥ " इन पद्यों की रचना चारणीय रासों से सरल और सुबोध है। इस प्रकार आदि - काल के कतिपय काव्यों की रचना का यह संक्षिप्त परिचय है | आइये पाठक, हिन्दी के प्राचीन गद्य पर भी एक दृष्टि डाल लें । हिन्दी के गद्य साहित्य पर दृष्टिपात करने पर हमें ज्ञात होता है कि पूर्व युग में गद्य को साहित्यिकरूप मिला ही नहीं । खुसरो और कबीर के पहले उस समय की खड़ी बोली में गद्य-साहित्य लिखा गया हो, यह पता नहीं चला। अलबत्ता कवि गङ्ग आदि ने कुछ गद्य उस भाषा का लिखा था, जिसे विद्वज्जन साहित्यिक नहीं Had | साहित्य का आधार नये युग तक पद्य ही रहा' । किन्तु हिन्दी जैन साहित्य के भंडार को टटोलने पर हमें आदिकाल से ही हिन्दी गद्य के दर्शन होते हैं । हिन्दी गद्य का प्रयोग धर्मसाहित्य के निर्माण के लिए तेरहवीं शताब्दि में किया जाने लगा था । इस काल की गद्य-रचनाओं के उदाहरण देखिये - १ 'जगत्सुंदरी प्रयोगमाला' नामक वैद्यक ग्रन्थ का उल्लेख पहले किया जा चुका है । यह तेरहवीं शताब्दि की रचना अनुमान की गयी है । उसमें कहीं कहीं पर गद्यभाषा का भी प्रयोग किया गया है । एक नमूना देखिये १. हि० सा० सु० इतिहास, पृ० ११७ |
SR No.010194
Book TitleHindi Jain Sahitya ka Sankshipta Itihas
Original Sutra AuthorN/A
AuthorKamtaprasad Jain
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year1947
Total Pages301
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy