________________
३ विहितत्वाश्चाश्रमकर्मेत्यधिकरणम् । [ अ. पा. ४ सू. ७३
उपरतस्तितिक्षुः (बृ. ४/४/२३ ) इत्यादिरूपः शब्दः कामकारनिवर्तकः श्रूयत इत्यर्थः || ३|४|३० ॥ २ ॥
२८९
३ विहितत्वाच्चाश्रमकर्मेत्यधिकरणम् ।
एवं ज्ञानस्य कर्मनाशकत्वे सिद्धे जातज्ञानस्याश्रमकर्म कर्तव्यं ५ न वेति चिन्त्यते । तत्र फलस्य जातत्वात् कृतस्यापि नाश्यत्वेनाप्रयोज - कत्वान्न कर्तव्यमिति पूर्वः पक्षः । तत्र सिद्धान्तमाह । विहितत्वाच्चाश्रमकर्मापि ॥ ३ | ४ | ३१ ॥
२०
यथा ज्ञानिनामप्यनापदि शिष्टानामेवान्नं भक्षणीयं विहितत्वात्तथाश्रमकर्मापि कर्तव्यमेव नित्यं विहितत्वादित्यर्थः । यथानापद्यशिष्टान्न - १० भक्षणं दोषाय निषिद्धत्वात् । एतच्चोपपादितं सर्वान्नानुमतिरित्यत्र । तथा नित्यत्यागोपि प्रत्यवायजनक इति तत्कर्तव्यमेवेति भावः || ३ | ४ | ३१ ॥
यञ्च्चोक्तं कृतस्यापि नाश्यत्वेनाप्रयोजकत्वान्न कर्तव्यमिति तत्राह । सहकारित्वेन च || ३|४|३२ ॥ सहकारीण्याश्रमकर्माणीत्येत
शमदमादीनामन्तरङ्गसाधनानां
१५ द्रहितैः शमादिभिरपि ज्ञानं न स्थिरीकर्तुं शक्यमिति तानि कर्तव्यान्येवेत्यर्थः। संसारवासनाजनकत्वस्वभावो यः कर्मणां स ज्ञानेन नाश्यत इति न सहकारित्वेनुपपत्तिः काचिदिति भावः || ३|४|३२ ॥
एवं ज्ञानमार्गीयज्ञानस्थैर्यसाधनमुक्त्वा भक्तिमार्गीयसाधनानां भगवच्छ्रवणादीनामित आधिक्यमावश्यकतां चाह ।
सर्वथापित एवोभयलिङ्गात् ॥ ३।४।३३ ॥
भगवच्छ्रवणकीर्तनादयः साधनान्तरवद्विहितत्वेन कर्तव्या एव यद्यपि तथापि सर्वथापि अन्येषां युगपदुपस्थितौ तदनुरोधमकृत्वापि त
11-ख reads तत्त्यागोपि for नित्यत्पागोपि ।
●
३७ [ अणुभाष्य ]
