Anubhashyam

SR No.: 010151
Original Sutra Author: N/A
Author: Vallabhacharya, Shridhar T Pathak
Publisher: Shridhar T Pathak
Publication Year: 1921
Total Pages: 501
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Religion
File Size: 34 MB

Page 181

९.९
१३ सुषुप्त्युत्क्रात्योरित्यधिकरणम् । [अ. १ पा. मु. १२
भगवन्तं च ज्ञात्वा मोक्षोपायं पृच्छति । तत्र याज्ञवल्क्यस्य भयं जातं सुबुद्धिरियं निर्बन्धेनापि सर्वं ज्ञास्यतीति जीवबह्मधर्मानेकीकृत्य जीवोपक्रमेण ब्रह्मोपसंहारेणाह । तत्र स यत्रेति जीवस्य मूछोपतापावस्था । तद्यथा अन इति मरणावस्था। तत्र भगवानेवैनं लोकान्तरे नयति । तद्यथा ५ राजानामिति भगवत्संमाननम् । एवंविदामिति वचनात् । जीवस्तु नैवंवित् । सिद्धवद्ववनान्न ज्ञानविधिः । वाक्यभेदप्रसंगाच्च । स यत्रेति जीवे मोहो. धिकः । अथैनमेते प्राणा इति भगवच्चरित्रं संपद्यत इत्यन्तेन। श्लोके तद्ह्मास्य जीवस्याकामयमानस्य भगवतः स्वरूपं पूर्वमेवोक्तमनुवदति ।
भगवन्निर्गमन हि प्राणानां निर्गमनात्तस्य चेच्छाधीनत्वात्तदभाव १० इन्द्रियाणि सुषुप्तौ तत्रैव समवलीयन्ते । ब्रह्मैव सन् व.टस्थः सन् । अपिः
समुच्चय । सह स्थिते जीवे ब्रह्माविर्भवतीत्यर्थः । जीवे ब्रह्माविर्भावो न संगत इति तत्प्रतिपादनार्थं श्लोकः । जीवोपदेशप्रकरणाभावेन सिद्धवरचनान्न जीवन्मुक्तावस्था । नाप्यसंप्रज्ञातसमाधिः । मतान्तरत्वात् । ब्रह्म
प्रकरणान्न जीवस्य सद्योमुक्तिः फलम् । उत्क्रमण एव ब्राह्मणस्याप्युक्त१५ त्वात् । तद्यथेति सषुप्तिशरीरम् । अनस्थिक इत्यादि सम्राडित्यन्तमुपसंहारः ।
श्लोका अत्र त्रयोदश सर्वनिर्धारकाः । आयो ब्रह्मविद्गतेः । एष झति सुषुप्त नाडीत्वात् पञ्च वर्णाः। अन्धं तमः ( ई. १२ ) इति द्वाभ्याभनेवंविदो निन्दा । तदेव सन्त इति बुद्धिमतां वचनम् । आत्मानमिति
वैराग्यम् । यस्यानुवित्तिरिति नवभिब्रह्मस्तुतिः । तद्विज्ञानं च । पुनरेतदेव २० स्पष्टतयोपदिशति । स वा अयमात्मा (बृ. २।५।१५) इत्यादि । अभयं वै
जनक प्राप्तोसि (बृ. ४।२।४ ) इत्यन्तम् । काण्वानां क्वचित्पाठभेदेप्ययमेवार्थः । अत्र प्रकरणे जीवो वाच्य इति प्राप्ने आभधायत। ब्रह्मैव
-: om. तत्र before स । A om. स after तत्र। 5. Breads सन्मानम for संमाननम् । क roads संमानम for
संमाननम् । 18 And Com. अत्र httort बादश । 17-11, E and S read सुषुम्ना for सुषुती।