Antya Karm Dipak

SR No.: 010150
Original Sutra Author: N/A
Author: Nityanandparvati
Publisher: Chaukhamba Sanskruti Pustakalaya
Publication Year: 1952
Total Pages: 169
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Ritual_text, Ritual, Religion, & Vidhi
File Size: 11 MB

Page 86

७२
अन्त्यकर्मदीपके नमो यज्ञो देवेषु कल्पताम् ॥ ये समानाः समनसो जीवा जीवेषु मामकाः तेषा श्रीर्मयि कल्पतामस्मिन् लोके शतसमाः ॥
(य० सं०१९।४५-४६) इति मन्त्रद्वयं (मन्त्रपञ्चक) पठित्वा अमुकगोत्रामुकप्रेत अमुकगोत्रेणामुकशर्मणा पित्रा (अमुकगोत्रे अमुकप्रेते अमुकगोत्रयाऽमुकदेव्या श्वश्वा) सह सायुज्यं गच्छेत्युक्त्वा प्रेतार्धपात्रस्थतृतीयभागं जलं प्रेतपित्रर्धपात्रे आसिन्चेत् ।
पुन: पूर्वोक्तं मन्त्रद्वयं (मन्त्रपञ्चक) पठित्वा अमुकगोत्रामुकप्रेत अमुकगोत्रेणामुकशर्मणा पितामहेन (अमुकगोत्रे अमुकप्रेते अमुकगोत्रयाऽ मुकदेव्या वृद्धश्वश्चा) सह सायुज्यं गच्छेत्युक्त्वा प्रेतार्घपात्रस्थावशिष्ट. जलार्घ प्रेतपितामहपात्रे आसिञ्चेत् ।
पुनमन्त्रद्वयं ( मन्त्रपञ्चकं ) पठित्वा अमुकगोत्रामुकप्रेत अमुकगोत्रेणामुकशर्मणा प्रपितामहेन ( अमुकगोत्रे अमुकप्रेते अमुकगोत्रयाऽमुकदेव्या वृद्धतरश्वश्चा ) सह सायुज्यं गच्छेत्युक्त्वाऽवशिष्टं जलं प्रेतप्रपितामहापात्रे आसिञ्चेत् एवं प्रेतार्धपात्रोदकं पित्राद्यपात्रोदकेषु संयोज्य प्रेतपित्रर्धपात्रस्थं पवित्रम् ॐ नमो नारायणायेति पितृविप्रकरे दत्वा (अर्धपात्रं वामे हस्ते संस्थाप्य न्युब्जेन दक्षिणहस्तेनाच्छाद्य) "यदिव्या" इति पठित्वा पुनर्दक्षिणेन अर्धपात्रं गृहीत्वा अद्येहामुकगोत्र प्रेतपित:
--
- संगच्छध्वं संवदध्वं संवोमनांसि जानताम् ।
देवा भागं यथा पूर्व संजानाना उपासते । इत्येवं निर्दिष्ट उपलभ्यते । काठकगृह्ये प्रेतपिण्डभागनिधाने विनियुक्ता एते त्रयो मन्त्राः प्राचीनपद्धतिषु अध्ययोजने पिण्डयोजने च विनियुक्ता दृश्यन्ते । अस्माभिस्तु "चत्वारि पात्राणि सतिलगन्धोदकानि पूरयित्वा त्रीणि पितृणाम् एकं प्रेतस्य प्रेतपानं पितृपात्रेवासिञ्चति “ये समाना" इति द्वाभ्याम् एतेनैव पिण्डो व्याख्यातः" इति, (का०श्रा०सू००९) कात्यायनश्राद्धकल्पसूत्रे अध्योदकसंयोजने पिण्डसंयोजने च "येसमाना” इति द्वयोरेव मन्त्रयोः स्वशास्त्रीययोः विनियोगविधानात् हावेव मन्त्री निर्दिष्टौ आवश्यकत्वात् । अतः “संसृजतु त्वा" इत्यादित्रयाणां मन्त्राणां माध्यन्दिनशाखीयानाम् अर्ध्ययोजने पिण्डयोजने च पाठो नावश्यं कर्तव्यः इति ते त्रयो मन्त्राः परशाखीयाः कोष्टके स्थापिता इति बोध्यम् ।