________________
अन्त्यकर्मदीपके
शिरसि, द्वितीयां नेत्रयोः, तृतीयां वामकुक्षौ, चतुर्थी नाभौ, पञ्चमी पादयोर्निधाय पूर्वोक्तैरेव स्वाहान्तै ममन्त्रैः क्रमेण पञ्च धृताहुतीर्तुत्वोदकधारां दत्वा पूर्वोक्तविधिना वह्निप्रदानं कुर्यात् । ___ रविभौममन्दवाराणां, कृत्तिकापुनर्वसूत्तराफल्गुन्युत्तराषाढाविशाखापूर्वाभाद्रपदाख्यत्रिपादनक्षत्राणां, द्वितीयासप्तमीद्वादशीनां च योगस्त्रिपुष्करः। तत्र मृतस्य मुखे हिरण्यशकलं घृतं वा प्रक्षिप्य पूर्ववत् तिस्त्रः पिष्टमयीः प्रतिमाः कृत्वा मृतितिथ्यधिष्ठातृदेवतायै नमः १ मृतिवाराधीशाय नमः २ मृतित्रिपान्नक्षत्राधिपतये नमः ३ इति गन्धादिना तत्तदावाहनपूर्वकं सम्पूज्य प्रथमां शिरसि, द्वितीयां नेत्रयोस्तृतीयां वामकुक्षौ निधाय पूर्ववत
"वह वपां जातवेदः पितृभ्यो यत्रैनान् वेत्थ निहितान् पराके । मेदसः कुल्या उप तान् स्त्रवन्तु सत्या एषामाशिषः संनमन्ता स्वाहा ॥
इति मन्त्रेण ( य०सं०३५।२०) स्वाहान्तै ममन्त्रैर्वा तिस्रो घृताहुतीर्तुत्वोदकधारां दत्वा पूर्वोक्तप्रकारेणाग्निदानं कार्यम् ।
विशेषशान्ति सूतकान्ते द्वादशदिने त्रयोदशदिने वा कुर्यात् । तत्प्रकारश्चाग्रे वक्ष्यते।
रजस्वलामरणे तु उद्धृतेन तोयेन तां पूर्व संस्नाप्यानन्तरमेकं घटं जलेन पूरयित्वा तत्र पञ्चगव्यं क्षिप्त्वा "आपोहिष्ठेति तिसृभिः" "पुनन्तुमेति नवभिः (य०सं०१९।३७-४४)" "आपो अस्मान्" ( य० सं०४१२) इत्यनेन च, आपोहिष्ठेतित्रयसहितेनानेनैव वा जलमभिमन्त्र्य तेन जलेन, शूर्पोदकेन च शतकृत्वस्तां स्नापयित्वा नववस्त्रेण वेष्टियत्वा दहेत् । चान्द्रायणत्रयं च प्रत्याम्नायद्वारा कुर्यात् । पञ्चदश नव वा धेनवः प्रत्याम्नायः ।
त्रिपुष्करे याम्यभे वा कुलजान् मारयेद् ध्रुवम् ॥ तत्रानिष्टविनाशार्थ विधानं समुदीर्यते । दर्भाणां प्रतिमाः कार्याः पञ्चोर्णासूत्रवेष्टिताः ॥ यवपिष्टेनाऽनुलिप्तास्ताभिः सह शवं दहेत् । प्रेतवाहः प्रेतसखः प्रेतपः प्रेतभूमिपः ॥ प्रेतहर्ता पञ्चमस्तु नामान्येतानि च क्रमात । .
सूतकान्ते ततः पुत्रः कुर्याच्छान्तिकपौष्टिकम् ॥ इति । अत्र प्रतिमा गन्धपुष्पैः पूजयित्वा प्रथमां शिरसि, द्वितीयां नेत्रयोः, तृतीयां वामकुक्षौ, चतुर्थी नाभी, पञ्चमी पादयोन्य॑स्य तदुपरि नामभिघृतं हुवेत् इति भट्टाः । अपरा-त्रिपाक्षमृते तइद्धिरण्यशकलं मुखे ।
न्यस्य पिष्टमयं कुर्यात् पुरुषत्रितयं ततः । होम प्रतिमुखं कुर्यात् तथा “वहवपामिति । सुवर्णस्याप्यभावे तु आज्य ज्ञेयं विचक्षणैः ॥ इति ।
.
सुवर्ण