Page Text
________________
देहत्यागानन्तरकृत्यम्
२३
सूतिकामरणेऽप्येवमेव । प्रायश्चित्ते तु विशेषः-प्रथमत्र्यहान्तरमरणे त्र्यब्दव्रतम् (९० नवतिधेनवः )। द्वितीयत्र्यहान्तरमरणे धब्दव्रतम् (६० षष्टिधेनवः)। तृतीयत्र्यहान्तरमरणे एकाब्दव्रतम् ( ३० त्रिंशद्धेनवः)। अशक्तस्यतु सर्वत्र ३० त्रिंशद्धेनव एव । नवाहानन्तरं तु मासपर्यन्तं धेनुत्रयम् ।। . एवम् ऊोच्छिष्टाधरोच्छिष्टमरणे खट्वादिमरणे शवस्य अस्पृस्यश्वानादिस्पर्शे च . धेनुत्रयम् । ___ गर्भिणीमरणे तु कुक्षि भित्त्वा ततः शल्यं निहत्य दहेत् यदि जीवति । प्रमीतश्चेत्तं निखनेत् । ३३ त्रयस्त्रिंशद्धेनवो गर्भिण्याः पापनिवृत्तये देयाः । पञ्चमादारभ्य षण्मासाभ्यन्तरे गर्भसहितां दग्ध्वा ९० नवतिधेनवः । तदूर्वतत्तवर्णवधनिमित्तकं प्रायश्चित्तम् । ___कुष्टिमरणे तु शवं दिनत्रयं गोष्टादिभूमिषु निखाय पश्चात्तत उद्धृत्य सति सम्भवेऽशीत्युत्तरशतधेनूः १८०, तदसम्भवे नवतिधेनूः ९० दत्त्वा यथाविधि दहेत् । ततोऽ- . स्थिसञ्चयं गङ्गायां प्रक्षिपेत् । अनन्तरं सर्वमेव कृत्यमाचरेत् इति निर्णयसिन्धौ । श्राद्धरत्नावल्यां तु-"मृतस्य कुष्टिनो देहं निखनेदू गोष्ठभूमि" इति यमवचनस्य देशाचारतो विरुदत्वमुक्त्वा
शृणु कुष्ठगणं विप्र उत्तरोत्तरतो गुरुम् । विचचिका तु दुश्चर्मा चञ्चरीयस्तृतीयकः ।।
विकर्चुणताम्रौ च कृष्णश्श्वेतस्तथाष्टकम् । इति कुष्ठगणं प्रदी,
मृते च प्रापयेत्तीर्थमथवा तरुमूलकम् ।
न पिण्ड नोदकं कुर्यात न च दाहक्रियां चरेत् ॥ इति भविष्योकप्रकारेण शव तीर्थे किञ्चित्कालं संस्थाप्य ततो जले प्रक्षिप्य पुत्तलविधिं कृत्वा कर्म कुर्यात्' इत्युक्तम् । शुद्धितखे तु (२८६ पृ.) "भविष्यपुराणीयमध्यतन्त्रषष्ठाध्याये । 'शृणु कुष्टगणं विप्र' इत्यादि न च दाहक्रियां चरेत' इत्यन्तं श्राद्धरत्नावल्युक्तं निर्दिश्यषण्मासीयस्त्रिमासीयो मृतः कुष्ठी कदाचन । यदि स्नेहाच्चरेडाहं यतिचान्द्रायणं चरेत् ॥
यतिचान्द्रायणाशक्ती धेनुचतुष्टयं देयम्। अतिपातकशेषफलत्वादेवमुक्तम् । यथाऽऽह विष्णुः "अथ नरकानुभूतदुःखानां मानुष्ये लक्षणानि भवन्ति कुष्ट्यतिपातकी, . ब्रह्महा यक्ष्मी सुरापः, श्यावदन्तकः, सुवर्णहारी कुनखी, गुरुतल्पगो दुश्चर्मा, इत्यादि । कुष्ठिनो दाहे इदं भविष्योक्तं यतिचान्द्रायणम् अकृतप्रायश्चित्तानां कुष्ठया. दीनां दाहे बोध्यम् । अन्यथा “कुनखी श्यावदन्तश्च द्वादशरान कृच्छू चरित्वोखरेयातां तदन्तनखौ” इति विष्णूक्तं द्वादशरात्रं पराकरूपं व्रतं विफलं स्यात् । तत्र बहुनामेकधर्माणामिति वचनात् आकांक्षितत्वाच्च कुनखिश्यावदन्तोक्तं पराकवतं कुष्ठयादीनामपि बोध्यम् । महापातकादतिपातकस्य गुरुत्वाच्छेषेऽपि प्रायश्चित्तं द्विगुणम् (पराकहयात्मकम् )। (पराकश्च प्राजापत्यकृच्छ्रपञ्चकतुल्य इति पञ्च धेनवः प्रत्याम्नायः । तस्य तत्तुल्यत्वं च "षड्भिर्वषैः कृच्छ्रचारी ब्रह्महत्या व्यपोहति । मासि मासि
| SR No. | 010150 |
| Book Title | Antya Karm Dipak |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nityanandparvati |
| Publisher | Chaukhamba Sanskruti Pustakalaya |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 169 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Ritual_text, Ritual, Religion, & Vidhi |
| File Size | 11 MB |