________________
ब्राह्मीभूतयतिदेहसंस्कार प्रयोगः ।
देशकालौ संकीर्त्य ब्रह्मत्वं गतस्य नारायणस्वरूपिणो भित्तो : बृहच्छौनकोक्तविधिना संस्कारं करिष्ये इति संकल्प्य अत्रणं नवं कलशमादाय तीर्थोदकादिनाऽऽपूर्य तदुदकं " गङ्गे च यमुने चैव" इत्यादिना -
ॐ नारायणपरं ब्रह्म तत्वं नारायणः परः । नारायणपरो ध्याता ध्यान नारायणः परः ॥ यच्च किञ्चिज्जगत्सर्वं दृश्यते श्रूयतेऽपि वा । अन्तर्बहिश्च तत्सर्वं व्याप्य नारायणः स्थितः || देवदत्ततया कञ्चिद् ब्रह्मैव विकृतिं गतः । पूर्णं ब्रह्मैव संप्राप्तस्तस्य ब्रह्म तदुच्यते ॥
इत्येतैर्मन्त्रैश्चाभिमन्त्रय प्राणायामपुरःसरं "नमस्ते" इत्यादिभिः षोडशमन्त्रैः "सहस्रशीर्षा” इति पुरुषसूकेन " आपोहिष्ठा" इति तिसभिश्च तदुदकेन यतिं स्नापयित्वा तच्छरीरम् ॐ नमो नारायणायेति मन्त्रेण वस्त्रचन्दनाद्युपचारैरभ्यर्च्य शिक्यादौ शरीरमारोप्य मन्त्रघोषैर्जयशब्दादिभिः शङ्खघण्टाशब्दादिभिश्च ग्रामात्प्राचीमुदीचीं वा दिशं नीत्वाऽश्वत्थमूलं नदीतीरादिरूपं वा समाश्रयेत् ।
१०५
तत्र भूमिनिखननपक्षे भूमिं व्याहृतिभिः संप्रोक्ष्य चतुर्हस्तप्रमाणं चतुरस्रमधोगर्तं देवयजननामकं खनित्वा तन्मध्ये सार्धहस्तपरिमितं लघुगर्तं कृत्वा “ॐ भूः ॐ भुवः ॐ ॐ तपः ॐ महः ॐ जनः ॐ सत्यम्" इति व्याहृतिभिर्गर्तं पञ्चगव्येन प्रोदय ।
स्वः
जलप्रवाहणपक्षे गर्तस्थाने महानदीं परिकल्प्य तत्र पूर्ववत् पञ्चगव्यं प्रक्षिप्य प्रदक्षिणाग्रान् कुशानास्तीर्य गायत्र्या शरीरं प्रोदय पुरुषसूक्तेन शङ्खोदकेन संस्नाप्य प्रणवेनाष्टोत्तरशतवारे संस्नाप्य ॐ नमो भगवते वासुदेवायेति मन्त्रेण षोडशोपचारैरभ्यर्च्य तुलस्यादिमिलितपुष्पमालाभिरभ्यर्च्य "विष्णो हव्यं रक्ष" इति शरीरं गर्ते नद्यां वा निधाय -
“ॐ इदं विष्णुर्विचक्रमे त्रेधा निदधे पदम् । समूढमस्य पासुरे 1 स्वाहा” इति दण्डं त्रेधा कृत्वा दक्षिणहस्ते निधाय ॐ हृसः शुचिषद् वसुरन्तरिक्ष सद्धोता बेदिषदतिथिर्दुरोणसत् । नृषदरसदृत सद्व्योम
१४ श्र० दी०