________________
'भनेकान्तव्यस्थाप्रकरणम् ]
पतुतः सकलज्ञानसाध्यैकप्रयोजनकत्वलक्षणभेकत्वम् , लक्षणभेदज्ञानजनितपरस्परभेदज्ञानविषयत्वरूपं बहुत्वं चाऽऽदायकवचनबहुवचने सूत्र-भाष्ययोर्वोध्ये, स्वाभाविकैकत्व हुत्वयोर्नयभेदाऽऽश्रयणेन प्रकृतसमाधाने च ‘उपयोगवन्तो जीवः, उपयोगवन्तो - सूत्रे एकवचनस्य भाज्यकवचन बहुवचनयोरुपदर्शनस्य संगमन स्वयं करोति- वस्तुत इति । सकलेति जीवाजीवादिसतविधपदार्थज्ञानसाध्यमुक्तिलक्षणेकप्रयोजनकत्वरूपमेकत्वं सप्तसु पदार्थेषु क्तत इति तदर्थसुपादाय सूत्र भाष्ये च तत्वम् ' इत्येकवचनम् । लक्षणमेदेति- जीवस्य लक्षणमन्यद् अन्यचाजीवादलक्षणमित्येव लक्षण
भेदज्ञानेन जनितं यजीवादिपदार्थानां परस्परमेदज्ञानम्-'जीवाद• जीवो भिन्ना, अजीवाजीवो भिन्नः, ५वमानवादिः' तादृशज्ञानविषयत्वरूपं सप्तसु पदाथपु बहुत्वमिति तदर्थमुपादाय आय 'तत्वानि' इति वहुवचन पोध्यमित्यर्थः। स्वाभाविकैकत्व-बहुवे आदाय भाज्यनिर्दिष्टेकवचन-पहुवचनयोरुपपत्तिसम्भवे उपचरितकत्व-बहुत्वे उपादाय तत्समर्थनं किमर्थमित्यपेक्षायामाह- स्वाभाविकैफन्व-वहुपयोरिति । न्यभेदाश्रयणेनेति-सत्ताधारवपदवाच्यायाः प्रतिवस्तुमेदानादरणतय प्रतिवस्तुभेदाऽऽदरणनयाश्रयणेनेत्यर्थ । प्रकृतसमाधाने टीकाकारदर्शितकवचन बहुवचनोपपादनलक्षणसमाधाने । चस्त्वर्थे, 'उपयोगवन्तो जीवा ' इति प्रयोगो विशेष्य-विशेषणपदयोः समानवचनकत्वनियमाऽहनिर्भवति साधुः, 'उपयोगवन्तो जीवः' ફતિ વોનિયમાને મવતિ તારિયેä જ મત, “નવા
जीवाऽऽश्रव वन्ध-संवर-निर्जरा-मोक्षास्तत्वम्" त० १. ४.] ' इत्यत्र सामानाधिकरण्योपपत्तये जीवादिसतपदाथैः सह तत्वपदार्थस्य स्वरूपसत्त्वस्याभेदेनान्वय इति तत्वगतकत्वावच्छेदेन वहुत्वा:पयस्य रवहस्तितत्वेन जीवगतैकत्वावच्छेदेन बहुत्यान्वयस्यापि
