________________
अनेकान्तव्यवस्थाप्रकरणम्
- [३८३ रसादयः' 'तथा च बुद्धिः' इति स्वभावहेतुः" इति, त्राषि वक्तव्यम्- किमिदं स्वतंत्रसाधनम् ? आहोस्त्रित् प्रसङ्ग साधनम् १, आधेऽन्यतराऽसिद्धो हेतुः, यथाविधमुत्पत्तिमत्वमपूर्वोत्पादलक्षणम् , नाशित्वं च निरन्वयविनाशात्मक प्रसिद्ध बौद्धस्य, न तथाविध साङ्क्षयस्य, तयोरविर्भाव-तिरोभावरूपत्वेन तेनाङ्गीकारात्, यथा च सायस्य तौ प्रसिद्धी, न तथा बौद्धस्थति, न च शब्दमानसिद्धापनुगतहेतुसिद्धिः, तदिदमुक्तम् __" तस्यैव व्यभिचारादौ, शब्देऽज्यव्यभिचारिणि ।. . दोपवत् साधनं ज्ञेयं, वस्तुनो वस्तुसिद्धितः" ॥ [ ] इति । स्वभाव पवेत्याह-स्त्रभावहेतुरिति । सिद्धान्ती वौद्धमतमालन्योता - मानप्रयोक्त- सायान् पृच्छति-तत्राऽपीति- उक्तानुमानप्रयोगऽपी- . त्यर्थः । आद्य इदं साधनं स्वतन्त्रसाधनभिति पक्षे । अन्यतराऽसिद्ध इतिसायाभिमतोत्पत्तिमत्त्वादिधर्मयोगित्वस्य हेतूकरणे बौद्धस्य, वौद्धा. भिमतोत्पत्तिमत्वादिधर्मयोगित्वस्थ हेतूकरणे. सायास्याऽसिद्धी हेतुरित्यर्थः। अन्यथासिद्धिमेव सङ्गमयति-तथाविधमिति । तयो उत्पत्तिविनाशयोः। तेन साङ्खथेन । सायम उत्पत्तिराविर्भावो नाशस्तिरीभाव इति। तो उत्पत्ति-विनाशी। . ननूत्पत्ति-विनाशपंदवाच्यस्योभयम एकस्याभावेऽपि उत्पत्यादिशइस्तवमतद्वयसिद्ध पकोऽस्त्येवेति शब्दरवरूपमात्रश्रियणेन वादि-प्रतिवाद्युभयसतसिद्धो हेतुर्भविष्यतीत्यत आह- न चेति।
शब्दस्यानुगतस्य भावेऽप्यर्थस्थागतस्याभावे साधनस्य दुष्टत्वे प्राची सम्मतिमुपदर्शयति-तदिदमुक्तमिति । तस्व सचिनीभूतार्थस्यैष । 'व्यभिचारादौ' इत्यादिपदादसिद्धयाद रुपमहा, 'सनि सप्तमी चेयम् । शब्देऽपीति-साधनाभिलापके शब्देऽनुगते सत्यपीत्यर्थः। कथं शब्द
