________________
३७६ ]
[तत्त्ववोधिनीविकृतिविभूक्तिम् विरोधः, दिदृक्षा-शुश्रूयादीनामुत्पादे आत्मनोऽप्युत्पादप्रसङ्गाव, तदव्यतिरेकात् तासाम , व्यतिरेके च तस्य ता इति सम्बन्धानुपपत्ता, उपकारस्थ तन्निबन्धनस्याभावात् , भावे वा तत्रापि भेदाभेदविकल्प
स्पादिसविद इति। यद्यात्मा सर्वथैकरूप: स्यात् तहि पूर्वममोका पश्चाद् भोक्त्यवस्थाद्वयमपि विरोधान्न सम्भवतीत्यनेकविधार्थस्य भोक्तत्वं तस्येत्यभ्युपगमोऽपिसालयस्य विरुध्यतेत्याह-एकरूपत्वे चेति । विरोधे हेतुमुपदर्शयति- अभोक्त्रवस्येति । ५करूप एवात्मा दिक्षादि... योगाद् मोक्ता भवतीति न विरोध इत्याशङ्का प्रतिक्षिपति-न चेति। आत्मना सह दिदृक्षादेर भिन्नत्वे दिक्षादीनामुत्पादे आत्मनोऽप्युत्पादः स्थादिति नित्यत्वं तस्य न भवेदित्याह- विक्षेति । नदव्यतिरेकात् आत्म. નો મન્નત્વા તાલા દિક્ષા-પાવીનાબૂ નનુ વિદક્ષાઘા બામની भिन्ना पवाभ्युपगम्यन्त इति न तासामुत्पादे आत्मन उत्पादप्रसन्न इत्यत आह- व्यतिरेके चेति-दिक्षादीनामात्मनो भिन्नत्वे चेत्यर्थः। तस्य आत्मनः । ता दिक्षाअवस्थाः। सम्बन्धानुपपते षष्ठीविभत्या. ऽभिलप्यमानस्य सम्वन्धस्यानुपपत्तेः, भेदे सम्बन्धाभ्युपगमे या मनो भिन्नास्तास्तथाऽऽकाशादितोऽपि भिन्ना इति यथाऽऽत्मनस्ता. Hथाऽऽकाशादेरपि ताः प्रसज्यन्निति भेदे न सम्बन्धोऽभ्युपगभाई इत्याशयः। ननु भिन्नत्वाविशेषेऽपि यत्रैघोपकारं विधति तास्तेनैव सम्बध्यन्त इत्यात्मन्युपकाराघांनादात्मना सम्बध्यन्ते नाका शादिभिस्तेषूपकारानाधानादात्मनस्ता नाकाशादीनामित्यत आहउपकारस्येति । तन्निवन्धनस्य सम्बन्धनिवन्धनस्य। भावे वा सम्बन्धनिर्व धनस्योपकारस्य भावे वा, उपकारोऽप्यात्मनि क्रियमाण आत्मनो मिन्नोऽभिन्नो वा क्रियेत?, आधे आत्मन उपकार इति सम्वन्धान पपत्तिः, भेदेऽपि सम्बन्धाभ्युपगमे आकाशादीनामपि स स्यादिति तद्वलादाकाशादीनां ता इति प्रसज्यत, द्वितीय उपकारोत्पादतात. भिन्नस्थात्मनोऽप्युत्पादप्रसङ्ग इत्याह- तत्राऽपीति- उपकारेऽपीत्यर्थः।
