________________
अनेक-यवस्थाकरणम् ] .
[ ३६३ - भोगायलौकिकमानससाक्षात्कारेणानुभवादनुभूयमानता सुखादेः, न तु स्वयंवेदनादनुभूतिरूपतेत्यपि वार्तम्, चन्दनादिस्पर्शनसामग्रीकाले सुखादिमानसानुपपत्तेमानससामय्याः सर्वतो दुबलत्वात, भिन्नमिति तथासंवेदने 'अहं सुखी' इत्येवरूपेण सातवेदनम् ,
अहं.दुःखी' इत्येवरूपेणाऽसातवेदन न भवतीत्यतस्तथासंवेदनस्य सातादिरूपता न दृष्टेत्यर्थः ।
स्वसंवेदनेनाऽनुभूयमानत्वं नास्त्येव सुखादेः, किन्विटविषय. सम्प्रयोगे सुखस्य, अनिष्टविषयसम्प्रयोगे च सुखस्योत्पत्तिः, तद. नन्तरं तेन सुख-दुःखादिना सह मनसः स्वसंयुक्तात्मसमवायलक्षणसनिकार्षबलाद अहं सुखी, अहं दुःखी' इत्येवं मानसं सुखादीनां प्रत्यक्षम्, तत् सुखादितो भिन्नमिति परसंवेदनेनैव सुखादीनामनु. भूयमानतेति न स्पसंविदितरूपावाशानरूपत्वसिद्धिः सुखादीनामिति नैयायिकादिमतमुपज्यस्य प्रतिक्षिपति- भागास्येति । अन्यगतसुखादेर्यः सामान्यलक्षणाघलौकिकप्रत्यासत्तिप्रभवो मानससाक्षात्कारः स भोगो न भवत्येव, किन्तु स्वसंयुक्तात्मसमवायलक्षणलौकिकसन्निकर्षभभाव ५व स तथेत्यावेदनाय लौकिकेति । वात तुच्छम् । तुरछत्वे हेतुमुपदर्शयति- चन्दनादीति- यदि सुखं स्वसंविदितप्रत्यक्षेणानुभूयमानं न स्वीक्रियेत, किन्तु मानसप्रत्यक्षात्मकपरसंवेदनेनैवानुभूयमानं तदुपेयात्, न भवेत् तर्हि तथा अनुभूयमानं तत्, यतः यदा सुख स्थोत्पत्तिस्तदानीं चन्दनादीष्टविषयेण सह त्वगिन्द्रियसन्निकर्षे सति तदनन्तरं चन्द्नादेत्यगिन्द्रियजन्यप्रत्यक्षमेव स्थान सुखस्य मानसम् , भानसप्रत्यक्षसामग्रीतो बहिरिन्द्रियजन्यलौकिकप्रत्यक्षसामग्या बलवत्त्वेन मानसप्रत्यक्ष प्रति वहिरिन्द्रियजन्यलौकिकत्यक्षसामग्याः प्रतिबन्धात्वादित्यर्थः।
ननु भोगान्यमानसप्रत्यक्षं प्रत्येव पहिरिन्द्रियजन्यलोकिकप्रत्यक्षसामग्या: प्रतिबन्धकत्वं सुखादिमानससाक्षात्कारस्तु भोग पवेति प्रतिषध्यतावच्छेदकधानाक्रान्तत्वान तत्प्रयुक्तसामग्या:
