________________
४७१
शालामण्टपभेदेन द्विधाऽधिष्ठानभाकू तथा ॥ ५ ॥ दृढभित्तिसमायुक्ता वातायनशतान्त्रिता । महाशाला बहिः स्थाप्या द्वारभागे विशेषतः ॥ ६ ॥ मिथो द्वारसमोपेता मध्यशाला प्रकीर्तिता । वास्तुभेदेन तद्भागं प्रविभज्य विशेषतः ॥ ७ ॥ गुरुवेदिसमायुक्तां कल्पये नगरोत्तमे ।
पक्तिकं दृढमित्तिभागेषु कल्पितवातायन शतशोभितमन्तभांगे तत्र तब कल्पितेषु क्षुद्रसदनेषु रम्यचित्रमनोहरं भौमान्तमित्यन्तस्थले क्षुद्रकलशस्थापनशोभितं तादृशभौमान्तमध्यभागो परितले चतुर्ष्वपि मुख्यदिग्भागेषु समसूत्रेषु चतुरश्र मचित्रविमान शिखरकल्पनभासुरं च कल्पयेदिति लक्षणवाक्यार्थः ॥
किश्र्वास्या विद्याशालायाः क्षुद्रप्रमाणे भागे दीर्घप्रमाणे भागे चोभयोरपि पक्ष यो दिशलामय स्तम्भोपेतशालाकरूपनं कार्यम् । अध्याश्शालायास्मदन बाह्यशालेति व्यवहारश्च बोध्यः ः ॥
अत्र तु विद्याशाला कल्पने सदनं नाम गुरुवेदिकासन सहितं तत्तद्विद्याभ्यसनस्थलमित्यर्थः । तथा चात्रोद्धार मण्डले प्रदर्शितरीत्या खड्यापसव्य भागयोः क्षुद्रप्रमाणत्रयकल्पने सदनषट्कं दीर्घप्रमाणकद्वये आहत्य संख्यायां सदनदशकोपेतकावरणस्थलमिति फलितम् । किन पूर्वप्रतिपादितरीत्या