________________
सप्तम प्रकाश
ध्याय प्रारम्भ करे । साधुओंकी यह सब प्रवृत्ति विनयाचार कहलाती है । विनयसे शास्त्र पढ़ने वाला पुरुष शीघ्र हो श्रेष्ठ विद्वान् हो जाता । स्वाध्याय करने वाले साधुको स्वाध्यायके समय हाथोंसे पैर, बञ्छण-रंगे तथा कक्ष- बगलका स्पर्श नही करना चाहिये और मखोंसे शरीरको खुजलाना चाहिये || ३७-४० ॥ आगे उपधानाचारका वर्णन करते हैं
स्वाध्यायगतशास्त्रस्य
यावत्पतिर्नजायते । तावन्निविकृति मुक्ये व मुक्ष्ये फलादिकम् ।। ४१ ॥ एवं साधोः प्रतिज्ञा या युपधानं तदुच्यते । यद्वा चित्तं स्थिरीकृत्य निराकृत्याक्षविप्लवम् ॥ ४२ ॥ स्वाध्यायः क्रियते पुम्भिरूपधानं तदुच्यते । एव उपधानाचारो विज्ञातव्यो मनीषिभिः ॥ ४३ ॥ अर्थ-स्वाध्यायमे स्थापित शास्त्रकी जबतक समाप्ति नहीं हो जातो हैं तबतक मैं निविकृति-रसहोन भोजन करूगा अथवा फलादिक नही खाऊंगा, साधुकी यह जो प्रतिज्ञा है वह उपधानाचार कहलाती है अथवा चित्तको स्थिरकर और इन्द्रियोको स्वच्छन्द प्रवृत्तिको रोककर पुरुषो द्वारा जो स्वाध्याय किया जाता है उसे विद्वज्जनोको उपधानाचार जानना चाहिये ॥ ४१-४३ ॥
अब बहुमानाचारका कथन करते हैं
स्वाध्यायं विवधत् साधुरितरेषां तपस्विनाम् । अनादरं न कुर्वीत न गविष्ठ स्वयं भवेत् ॥ ४४ ॥ जिनवाक्यमिदं श्रोतुं जातः पुण्योदयो मम । वीतरागस्य वाणीयं भवान्धो पततो मम ॥ ४५ ॥ सत्यं सुद्द्धनौकास्ति जन्मव्याधियुतस्य में । परमीषषरूपा हि लब्धा काठिन्यतो मया ॥ ४६ ॥ श्रोतव्यं बहु मानेनाध्येतव्यं च प्रमोदतः । सर्वथा दुर्लभं ज्ञेयं जिनवाक्यरसामृतम् ॥ ४७ ॥ इत्येवं बहुमानेन स्वाध्यायं विदधाति यः । कुतकर्मकलापोsसो साक्षाद् भवति केवली ॥ ४८ ॥ एवं विधतः शास्त्र-स्वाध्यायं हि तपस्विनः । प्रयासो बहुमानाद्य आचारः परिकीर्त्यते ॥ ४९ ॥ अर्थ-स्वाध्याय करने वाला साधु अन्य तपस्वियोका अनादर नहीं