________________
8951
जैन दर्शन के मौलिक तत्त्व
(ख) कुतश्चित् कारणात् यस्य कुलं सम्प्रातदूषणम् । सौपि राजादि-सम्मत्या,
शोधयेत्स्वं
यथाकुलम् ॥
८ - (क) प्र० क० मा० ४-५ पृ० ४८२ ( ख ) न्या० कु० चं० ७६७ ह-गोत्रं नाम तथाविधैकपुरुषप्रभवः - वंशः
१० - उच्चा गोया वेगे णीया गोया वेगे सू० २१-६
११ - गोत्तकम्मे दुबिहे पण्णत्ते - तं जहा - उच्चागोए चेव णीया गोये चेव ।
-स्था० २४
p
१२ - - संताणकमेणागय, जीवामरणस्स गोदमिति सण्णा । उच्चं णीचं चरणं, उच्च नीचं हवे गोदम् ॥
श्रा० पु० ४० - १६८
१३ - गूयते शब्दयते उच्चावचैः शब्दैर्यत् तत् गोत्रम्, उच्च नीच कुलोयत्ति लक्षणः पर्याय विशेषः, तद्विपाक वेद्य कर्मापि गोत्रम्, कारणे कार्योंपचारात्, यद्वा कर्मणोऽपादानंविवक्षया गूयते शब्दयते उच्चावचैः शब्दैरात्मा यस्मात् कर्मण उदयात् तत् गोत्रम् - प्रशा० ० २३ पूज्य पूज्योऽयमित्यादि व्यपदेश्यरूपां गां वाचं त्रायते इति गोत्रम् । -स्था० पृ० २-४
१४ -- उच्चैगर्तेत्रं पूज्यत्वनिबन्धनम्, इतरद् - विपरीतम् ।
- गो० जी० कर्म १३
-शाचा० ०१-६, प्र० सा० द्वार १५१
१८ - जातिर्मातृकी, कुलं पैतृकं
उच्चम् - प्रभूतधनापेक्षया प्रधानम् । प्रधानम् । दशवै० दी० ५-२-२५ १५ - समुयाणं चरे भिक्खु कुलं उच्चावयं संया । दशवे० ५।२।२७ १६-जात्या विशिष्टो जातिविशिष्टः, तदभावो जातिविशिष्टता इत्यादिकम् । वेदयते पुद्गलं बाह्यद्रव्यादिलक्षणम् । तथाहि द्रव्यसम्बन्धाद राजादिविशिष्टपुरुषसम्परिग्रहाद वा नीचजातिकुलोत्पन्नोऽपि जात्यादिसम्पन्न . इब जनस्य मान्य उपजायते । प्रशा० वृ० पद २३
-स्था० ० २, स्था० ४ उ० अवचम् — तुच्छधनापेक्षया
० ० ७०१
बाईकुले विभासा - जातिकुले विभाषा विविधं भाषयं कार्यम्-
