________________
३८.
तवचिन्तामणी
चितत्वात् । मनु तथापि तारबुभुत्माविरहविशिष्टमन्दबुमुत्मामाकतमन्दशम्दसाक्षात्कारत्वेन तारशम्दग्रहं प्रति प्रतिबन्धकवात् मन्दत्वेऽतिप्रमः । न च मन्दशब्दज्ञानं आयतां मन्दशब्दानुभवो जायनामित्यादिभेदेन नच्छब्दसाक्षात्कारो आयतां तत्पुरुषोकशब्दमाक्षात्कारो आयतामित्यादिभेदेन र मन्दबुभुमाथा अगनुगमात् कथमेकरूपेण हेतुत्व(१) मन्दशब्दसाक्षात्कारे काल्वेनानुगमे प्रमेयं जायताभित्यादेरपि मनापोरिति वाच्यं । नत्तदिच्छान्यमन्दमाक्षात्कारे छावेनानुगमादिति चेत्, न, तत्तदिच्छान्यमन्दबुभुत्सावैशिश्शानवच्छियवेन प्रतिबन्धकताया विशेषणीयत्वात्। .
साम्प्रदायिका मनु तारबुभुत्साविर विशिष्टमन्दबुगुमान मन्दवुभुत्मैव मामानाधिकरघप्रत्यामच्या तारादग्रहालिबलिका न तु मन्दमाक्षात्कारत्वस्यापि तत्र प्रवा इत्यासः । तदमत् । मन्दशब्दामत्त्वेऽपि सादृशेच्छायां तारमन्दाग्रहप्रभङ्गादिशापनौ सानु - भवविरोधात्। . .
प्राश्वस्त प्रतिबन्धकातानच्छेदकत्वं प्रतिबन्धकतावच्चकल्पपर्याप्य - धिकरणवायसाक्षात्कारलकत्वं, मन्दमब्दमाक्षात्कारत्वञ्च न तश बुभुत्माविरहवैशिध्यादेर पि तत्र प्रवेशात् । म चैवं तारखेप्यमभद: तत्रापि बुभुसाविरहवैशिष्यस्य प्रवेशादिति वाच्यं । मन्दपुचमाविरहविभिष्टतारशब्दसाक्षात्कारत्वेन हि न प्रतिबन्धकत्वं किन्तु नारशब्दग्रहकालोनमन्दशब्दग्रहे मन्दबुभुत्मा हेतुः, कार्यतावच्छे
(१) कथमनेन रूपेण हेतुत्वमिति ख. ।
