________________ 1 राय धनपतसिंघ बहाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस-(४३)-मा. नासौ श्रमण इति * गाथार्थः // नहि य सि कोई वेसो, पिठ व सवेसु चेव जीवेसु // एएण होश समणो, एसो अन्नो वि पद्या // 160 // व्याख्या // नास्ति च सि तस्य कश्चिद् द्वेष्यः प्रियो वा सर्वेष्वेव जीवेषु तुल्यमनस्त्वात् / एतेन जवति सममनाः / समं मनोऽस्येति सममनाः / एषोऽन्योपि पर्याय इति गाथार्थः // तो समणो जश् सुमणो, नावेण य ज न हो पावमणो॥ सयणे य जणे य समो, समो उ माणावमाणेसु // 161 // व्याख्या // ततः श्रमणो यदि सुमनाः / द्रव्यं मनः प्रतीत्य नावेन च यदि न लवति पापमनाः / एतत्फलमेव दर्शयति / स्वजने च जने च समः। समश्च मानापमानयोरिति गाथार्थः // जरगगिरिजलणसागर-नहयलतरुगणसमो य जो होई // नमरमिगधरणिजलरुह-रविपवणसमो य उ समणो // 16 // व्याख्या // उरगसमः परकृतविलनिवासिवादाहारानास्वादनात्संयमैकदृष्टित्वाच्च / गिरिसमः परीषहपवनाकम्प्यत्वात् / ज्वलनसमस्तपस्तेजःप्रधानत्वात् / तृणादिष्विव सूत्रार्थेष्वतृतेः / एषणीयाशनादौ वा विशेषप्रवृत्तेरिति / सागरसमो गम्नीरत्वाज्ज्ञानादिरत्नाकरत्वात्स्वमर्यादानतिक्रमाच / नजस्तलसमः सर्वत्र निरालम्बनत्वात् / तरुगणसमः अपवर्गफलाथिसत्त्वशकुनालयत्वात् वासीचन्दनकल्पत्वाच्च / चमरसमः अनियतवृत्तित्वात् / मृगसमः संसारनयोहिन्नत्वात् / धरणिसमः सर्वखेदसहिष्णुत्वात् / जलरुहसमः कामनोगो झवत्वेऽपि पङ्कजलाच्यामिव तदूर्ववृत्तेः / रविसमः धर्मा स्तिकायादिलोकमाधकृत्य विशेषेण प्रकाशकत्वात् / पवनसमः अप्रतिवझविहारिवात / बमुरगादिसमश्च यतो नवति / ततः श्रमण इति गाथार्थः // विसतिणिसवायवंजुल-काणयारुपलसमेण समणेण // नमरुंऽरुनडकुकड-अदागसमेण होयवं // 163 // // व्याख्या // श्रमणेन विषसमेन नवितव्यं नावतः सर्वरसानुपातित्वमधिकृत्य / तथा तिनिशसमेन मानपरित्यागतो नत्रेण / वातसमेनेति पूर्ववत् / वञ्जुला वेतसस्तत्समेन क्रोधादिविषानिनूतजीवानां तदपनयनेन / एवं हि श्रूयते किल व. तसमवाप्य निर्विषा जवन्ति सर्पा इति / कर्णिकारसमेनेति / तत्पुष्पवत्प्रकटेन अ. शुचिगन्धापेक्या च निर्गन्धेनेति / उत्पलसदृशेन प्रकृतिधवलतया सुगन्धित्वन च / जमरसमेनेति पूर्ववत् / जन्पुरुसमेन उपयुक्त देशकालचारितया / नटसमन तेषु तेषु प्रयोजनेषु तत्तहेषकरणेन / कुछटसमेन संविनागशीलतया / स हि किला प्राप्तमाहारं पादेन विक्षिप्यान्यैः सह जुङ्ग इति / आदर्शसमेन निर्मलतया तरुणा द्यनुवृत्तिप्रतिबिम्बनावेन च // उक्तं च // तरुणं मि होश तरुणो. थेरो थेरोह डहर डहरो // अदा विवः रूवं, अणुयत्त जस्स जं शीलं // " एवंनूतेन श्रमणेन जावत