Page Text
________________
दशवेकालिके द्वितीयाध्ययनम् ।
८३
श्रमणः किंतु आजीविका दिनावेन प्रब्रजितः संक्लिष्टचित्तो द्रव्य क्रियां कुर्वन्नप्य
भ्रमण एव ॥ १ ॥
( टीका ) व्याख्यातं डुमपुष्पिकाध्ययनमधुना श्रामण्य पूर्वकाख्यमारभ्यते । स्य चायमनिसंबन्धः । इहानन्तराध्ययने धर्मप्रशंसोक्ता । सा चेहैव जिनशासन इति । इह तु तदभ्युपगमे सति मा भूद जिनवप्रव्रजितस्याधृतेः संमोह इत्यतो धृतिमता जवितव्यमित्येतदुच्यते । उक्तं च " ॥ जस्स थिई तस्स तवो, जस्स तवो तस्स सुग्गई सुलना ॥ जे अधिश्मंत पुरिसा, तवो वि खलु डुल्लहो तेसिं ॥ " अनेनानसंबन्धेनायातस्यास्याध्ययनस्य चत्वार्यनुयोगद्वाराणि पूर्ववन्नवरं नामवदध्ययन विषयत्वामुपक्रमादिद्वार कलापस्य व्याप्तिप्राधान्यतो नाम निष्पन्नं निदेपमनिधित्सुराह निर्युक्तिकारः ॥ सामन्नपुंवगस्स उ, निरकेवो होइ नामनिफन्नो || सामन्नस्त चको, तेरसगो पुवयस्स जवे ॥ १५७ व्याख्या ॥ श्राम्यतीति श्रमणः । श्राम्यति तपस्यति । तद्भावः श्रामण्यं तस्य पूर्वं कारणं श्रामण्यपूर्वं तदेव श्रामण्यपूर्वकमिति । संज्ञायां कन् । श्रामण्यकारणं च धृतिस्तन्मूलत्वात्तस्य । तत्प्रतिपादकं चेदमध्ययनमिति जावार्थः । अतः श्रामण्यपूर्वकस्य तु निछेपो जवति नामनिष्पन्नः । कोऽसावन्यस्याश्रुतत्वान्नामष्यपूर्वक मित्ययमेव । तुशब्दः सामान्य विशेषवन्नाम विशेषणार्थः । श्रामण्यपूर्वकमिति सामान्यम् । श्रामण्यं पूर्वं चेति विशेषः । तथा चाह । श्रामण्यस्य चतुtreaयोदशकः पूर्वकस्य नवेन्निदेप इति गाथार्थः । निक्षेपमेव विवृणोति ॥ समएस्स उ निरकेवो, चक्कर्ड होइ आणुपुवीए ॥ दवे सरीरजवि, जावेण उ संज समणो ॥ १५८ ॥ व्याख्या ॥ श्रमणस्य तु । तुशब्दोऽन्येषां च मङ्गलादीनामिह तु श्रमणेनाधिकार इति विशेषणार्थः । निदेपश्चतुर्विधो जवत्यानुपूर्व्या नामादिक्रमेण । नामस्थापने पूर्ववत् । द्रव्यश्रमणो द्विधा । आगमतो नोआगमतश्च । श्रागमतो ज्ञातानुपयुक्तः । नोश्रागमतस्तु शरीरजव्यशरीरतद्वयतिरिक्तोऽनिलापनेदेन डुमवदवसेयस्तं चानेनोपलक्षयति । दवे सरीरनवि त्ति । नावश्रमणोऽपि द्विविध एव । श्रागमतो ज्ञातोपयुक्तः । नोश्रागमतस्तु चारित्रपरिणामवान् यतिः । तथा चाह । नावतस्तु संयतः श्रमण इति गाथार्थः । अस्यैव स्वरूपमाह ॥ जह मम न पियं डुकं, जालिय एमेव सवजीवाणं ॥ न हाइ न हणावश् य, सममणई ते सो समणो ॥ १५५ ॥ व्याख्या ॥ यथा मम न प्रियं दुःखं प्रतिकूलत्वाज्ज्ञात्वैवमेव सर्वजीवानां दुःखप्रतिकूलत्वम् न हन्ति स्वयं, न घातयत्यन्यैः । च शब्दाद् न्नन्तं च नानुमन्यते अन्यम् । इत्यनेन प्रकारेण समम् यति तुल्यं गछति यतस्ते
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |