________________
- दशवैकालिके प्रथमाध्ययनम् ।
५१ मष्ठगवहाए चलिर्छ । धुत्तेण जलश् । आयरिय अघणा ते कंथा । सो जण जालमेतमित्यादि श्लोकादवसेयम्।कन्थाचार्याघना ते ननु शफरवधे जालमनासि मत्स्यां-स्ते मे मद्योपदंशाःपिबसि ननु युतं वेश्यया यासि वेश्याम् ॥ कृत्वारीणां गलेऽही, व नु तव रिपवो येषु संधि बिननि, चौरस्त्वं द्यूतहेतोः कितव इति कथं येन दासीसुतोऽस्मि ॥ इदं लौकिकं चरणकरणानुयोगे तु ॥श्य सासणस्सवलो, जायजेणं न तारिसं या॥ वादे वि उवह सिघश्, निगमण जेण तं चेव ॥उदाहरणदोषता पुनरस्य स्पष्टैवेति । गतं
रुपनीतहारं मूलधाराणां चोदाहरणदोषछारमिति । सांप्रतमुपन्यासछारं व्याख्यायते । तत्राह ॥ चत्तारि उबन्नासे, तवयुग अन्नवयुगे चेव ॥ पडिणिनए हेनम्मि य, होति णमोउदाहरणा ॥३॥ व्याख्या॥चत्वार उपन्यासे विचार्ये अधिकृते वानेदा जवन्ति । इति शेषः। ते चामी सूचनात्सूत्रमिति कृत्वा तथाधिकारानुवृत्तेश्च । तहस्तूपन्यासस्तथा तदन्यवस्तूपन्यासः। तथा प्रतिनिनोपन्यासः । तथा च हेतूपन्यासश्च । तत्रैतेषु नेदेषु नवन्त्यमूनि वदयमाणान्युदाहरणानीति गाथार्थः। नावार्थस्तु प्रतिनेदं खयमेव वयति नियुक्तिकारः। तत्रायनेदव्याचिख्यासयाह ॥ तबलुयंमि पुरिसो, सवं लमिऊण साहर अपुत्वं ॥ अस्या व्याख्या। तहस्तुके तहस्तूपन्यास इत्यर्थः । पुरि शयनात्पुरुषः। सर्वं चान्त्वा सर्वमाहिएमय किं कथयति।अपूर्वम् । वर्तमान निर्देशः पूर्ववदिति गाथादलार्थः। नावार्थः कथानकादवसेयस्तच्चेदम् । एगंमि देवकुले कप्पडिया मिलिया नणंति ॥ केण ने नमंतेहिं किंचि अहेरियं दिहं। तब एगो कप्पडिगो जण मए दिकं ति । जश् पुण एब समणोवास नदि तो साहेमि । तर्ज सेसेहिं नणियं णदिन समणोवास । पढा सो नण । मए हिंमतेणं पुत्ववेतालीए समुदस्स तडे रुरको महतिमहंतो दिको । तस्सेगा साहा समुद्दे पहिया । एगा य थले । तत्र जाणि पत्ताणि जले पडंति । ताणि जलचराणि सत्ताणि हवंति । जाणि थले ताणि थलचराणि हवंति । अहो अरयं देवेण नहारएण णिम्मियं ति । तवेगो सावगो कप्पडि। सो नण । जाणिं अजमने पति ताणि किं हवंति । ताहे तो खुद्दो जण । मया पुवं चेव नणियं जश् सावर्ज नचि तो कहेमि । एएणं तं चेव पडणवतुमहि किचोदाहरियं । एवं तावलौकिकमिदं चोक्तन्यायालोकोत्तरस्यापि सूचकम् । तत्र चरणकरणानुयोगे यः कश्चिहिनेयः कं चनासदाहं गृहीत्वा न सम्यग्वर्तते । स खलु तहस्तूपन्यासेनैव प्रज्ञापनीयः । यथा कश्चिदाह ॥ " न मांसलक्षणे दोपो न मये न च मेधुने॥प्रवृत्तिरेषा जूतानां निवृत्तिस्तु महाफला॥" झंच किलेवमेव प्रयुज्यते । प्रवृ. त्तिमन्तरेण निवृत्तेः फलानावात् निर्विपयत्वेनासंजवाच्च तस्मात्फल निवन्धन निवृत्तिनिमित्तत्वेन प्रवृत्तिरप्यटैवेति । श्रानोच्यते । इह निवृत्तेर्महाफलत्वं किं उटप्रवृत्ति