________________
४४ राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस-(४३)-मा.
पुढविदगअगणिमारुअ, तणरुस्कस्स बीयगा॥
तस्सा अपाणा जीव त्ति, ३२ वुत्तं मदेसिया ॥२॥ (अवचूरिः) तंप्रकारमाह। पृथिव्युदकाग्निवायवः तृणवृदसवीजका एते पंच एकेप्रियाःत्रसाश्च प्राणिनो हीलियादय एते जीवाश्त्युक्तं महर्षिणा वीरेण गौतमेन वा २
(अर्थ.) हवे तेज प्रकार कहे उ. पुढवि इत्यादि सूत्र. (पुढवि दग अगणिमा रुब के०) पृथिव्युदकानिमारुताः एटले पृथ्वीकाय, अप्काय, तेउकाय अने वायुकाय तथा (तणरुरकस्सबीअगा के) तृणवृदसवीजाः एटले वीजसहित तृण अने वृद अर्थात् वनस्पतिकाय ए पांच एकेडिय (अ के०) च एटले वली (तसा पाणा के०) त्रसाः प्राणिनः एटले त्रस प्राणी ए सर्व ( जीवत्ति के० ) जीवा इति एटले जीव ने, (३२ के०) इति एंटले आ प्रकारे (महेसिणा के०) महर्षिणा एटले श्री महावीर खामीए अथवा श्रीगौतमखामीए (वुत्तं के०) उक्तं एटले कयु . ॥२॥
(दीपिका.) अथ तं प्रकारमाह महर्षिणा श्रीवर्धमानेन गौतमेन वा इति एवम् उक्तम् । एवं किमित्याह । एते जीवाः। एते क इत्याह । पृथिव्युदकानिवायवः । पुनस्तृणवृदाः सबीजाः। एते पंचैकें जियाः पूर्ववत् । त्रसाश्च प्राणिनो हीन्द्रियादयः। एते सर्वेऽपि जीवा झेयाः। यतश्चैते जीवास्ततः किं कर्तव्यमित्याह ॥२॥
(टीका.) तं प्रकारमाह। पुढवि त्ति सूत्रम् । पृथिव्युदकाग्निवायवस्तृणवृदसवीजा एते पञ्चैकेन्जियकायाः पूर्ववत् । त्रसाश्च प्राणिनो हीन्जियादयो जीवा इत्युक्तं महर्षिणा वर्धमानेन गौतमेन वेति सूत्रार्थः॥॥
तेसिं अवजोएण, निच्चं दोअवयं सिया॥
मणसा कायवक्केणं, एवं दव संजए॥३॥ (श्रवचूरिः) यतश्चैवमतस्तेषां पृथिव्यादीनामरणयोगेन अहिंसाव्यापारेण ज. वितव्यं वर्तितव्यं स्याग्निकुणा मनसा कायेन वाक्येन एवं वर्तमानोऽहिंसकः सं. नवति संयतः नान्यथा ॥३॥
(अर्थ.) जे माटे उपर कहेला जीव ने ते माटे तेसिं इत्यादि सूत्र. (जिस्कुणा के) निकुणा एटले साधुए (मणसा के) मनसा एटले मनवडे (काय के०) का येन एटले कायावडे तथा (वक्केणं के०) वाक्येन एटले वचनवडे (तेसिं के) तेषाँ एटले उपर कहेला जीवोनो ( अबणजोएण के ) अक्षणयोगेनः एटले हिंसारूप
