Page Text
________________
जश राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस-(४३)-मा. धानेनाह ॥ जस्स खबु उप्पणिहिया-णि इंदियाई तवं चरंतस्स ॥ सो हीरइ असहीणे हिं, सारही वा तुरंगेहिं ॥ ६ ॥ व्याख्या ॥ यस्य खस्विति यस्यापि छुःप्रणि हितानीन्द्रियाणि विश्रोतोगामी नि तपश्चरत इति । तपोऽपि कुर्वतः स तथाजूतो ह्रियतेऽपनीयते । इंडियैरेव निर्वाणहेतोश्चरणात् । दृष्टान्तमाह । अखाधीनरखवशैः सारथिरिव रथनेतेव तुरंगमैरश्वैरिति गाथार्थः ॥ ॥ उक्त इंजियप्रणिधिर्नोजियप्रणिधिमाह ॥ कोहं माणं मायं, लोहं च महप्नयाणि चत्तारि ॥ जो रुंन सुप्तप्पा, एसो नोइंदिअप्पणिही॥ ६५ ॥ व्याख्या ॥ क्रोधं मानं मायां लोनं चेत्येतेषां स्वरूपमनंतानुबंध्या दिनेदनिन्नं पूर्ववत् । अत एव च महानयानि चत्वारि सम्यगर्शनादिप्रतिबंधरूपत्वात् । एतानि यो रुणकि शुखात्मा उदय निरोधादिना एष निरोझा तरोधपरिणामानन्यत्वान्नोजियप्रणिधिः कुशलपरिणामत्वादिति गाथार्थः ॥ एतदनिरोधे दोषमाह ॥ जस्त विमुप्पणि हिआ, होंति कसाया तवं चरंतस्स ॥ सो बालतवस्सी विव, गयण्हाणपरिस्समं कुण ॥ ६६ ॥ व्याख्या ॥ यस्यापि कस्य चिः व्यवहारतपखिनो पुःप्रणिहिता अनिरुका नवन्ति कषायाः क्रोधादयस्तपश्चरतस्तपः कुर्वत इत्यर्थः । स बालतखीव उपवासपारणकप्रनूततरारम्नको जीवो गजस्नानपरिश्रमं करोति । चतुर्थषष्ठादिनिमित्तानिध्यानतःप्रजूततरकर्मबन्धोपपत्तेरिति गाथार्थः॥ ॥ अमुमेवार्थ स्पष्टतरमाह ॥ सामन्नमणुचरंत-स्स कसाया जस्स जकडा होति ॥ मन्नामि जफुलं, ब निष्फलं तस्स सामन्नं ॥६७ ॥ व्याख्या ॥ श्रामण्यमनुचरतः श्रमणनावमपि ऽव्यतः पालयत इत्यर्थः। कषाया यस्योत्कटा नवन्ति क्रोधादयः। मन्ये शकुपुष्पमिव निष्फलं निर्जराफलमधिकृत्य तस्य श्रामण्य मिति गाथार्थः ॥ उपसंहरन्नाह ॥ एसो सुविहो पणिही, सुझो जश् दोसु तस्स तेसिं च ॥ एबो पसबमपसबलकणमतब निष्फन्नं ॥ ६७ ॥ व्याख्या ॥ एषोऽनन्तरोदितो विविधः प्रणिधिरिन्जियनोइन्डियलक्षणः शुद्ध इति निदोषो नवति । यदि योर्बाह्यान्यन्तरचेष्टयोस्तस्यनियकपायवतः तेषां चेन्द्रियकषायाणां सम्यग्योगो नवति । एतमुक्तं जवति । यदि वाह्यचेष्टायामच्यन्तरचेष्टायां च तस्य प्रणिधिमत इंजियाणां कषायाणां च निग्रहो नवति । ततः शुद्धप्रणिधिरितरथा त्वशुद्ध एवमपि तत्त्वनीत्याज्यन्तरैव चेष्टेद गरीयसीत्याह । अत एवमपि तत्त्वे प्रशस्तं चारु, तथाप्रशस्तमचारु लक्षणं प्रणिधेरध्या त्मनिप्पन्नमध्यवसानोजतमिति गाथार्थः ॥ एतदेवाह ॥ मायागारवसहिर्ज, दि. थनोईदिएहिं अपसो ॥ धम्मवा अ पसबो, इंदिअनोइंदिअप्पणिही ॥६॥ व्याख्या ॥ मायागारवसहितो मातृस्थानयुक्त अध्यादिगारवयुक्तश्चेन्जियनोन्धि ययोनिग्रहं करोति । मातृस्थानत यादिप्रत्युपेक्षणं अव्यदान्त्याद्यासवेनं तथा रु
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |