Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra

SR No.: 010035
Original Sutra Author: Samaysundar, Haribhadrasuri
Publisher: Shravak Bhimsinh Manek
Publication Year: 1900
Total Pages: 771
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik
File Size: 60 MB

Page 482

__ दशवैकालिकेऽष्टमाध्ययनम् । अस्य चायमनिसंबन्धः। श्हानन्तराध्ययने साधुना वचनगुणदोषानिझेन निरवद्यवचसा वक्तव्यमित्येतमुक्तम् । इह तु तन्निरवचं वच आचारे प्रणिहितस्य जवतीति तत्र यत्नवता नवितव्यमित्येतकुच्यते ॥ उक्तं च ॥ पणिहाणरहिवस्सेह, निरवऊ पि नासिअं॥सावजतुझं विन्नेअं, अलबेणेहसंवुममित्यनेनानिसंबन्धेनायातमिदमध्ययनम् । - अस्य चानुयोगहारोपन्यासः पूर्ववत्तावद्यावन्नामनिष्पन्नो निदेपः । तत्र चाचारप्रणिधिरिति छिपदं नाम। तत्राचारनिदेपमतिदिशन् प्रणिधिं च प्रतिपादयन्नाह ॥ जो पुत्विं उदिछो, आयारो सो अहीणमरित्तो ॥ उविहो अ होइ पणिही, दवे नावे अ नायवो ॥५ए ॥ व्याख्या ॥ यः पूर्व कुक्षकाचारकथायामुद्दिष्ट आचारः सोऽहीनातिरिक्तस्तदवस्थ एवेहापि । अष्टव्य इति वाक्यशेषः । कुमत्वान्नामस्थापने अनादृत्य प्रणिधिमधिकृत्याह । विविधश्च भवति प्रणिधिः । कथमित्याह । अव्य इति अव्य: विषयो नाव इतिजावविषयश्च ज्ञातव्य इति गाथार्थः ॥ तत्र ॥ दवे निहाणमाई, मायपउत्ताणि चेव दवाणि ॥ नावि दिअनोइंदिश, सुविहो उ पसब अपसबो ॥६० ॥ व्याख्या ॥ अव्य इति अव्य विषयः प्रणिधिनिधानादि प्रणिहितं निधानं निक्षिप्तमित्यर्थः। श्रादिशब्दः स्वन्नेदप्रख्यापकः। मायाप्रयुक्तानि चेह व्याणि अव्यप्रणिधिः। पुरुषस्य स्त्रीवेषेण पलायनादिकरणं स्त्रिया वा पुरुषवेषेण चेत्यादि । तथा नाव इति । नावप्रणिधिदिविधः। इन्द्रियप्रणिधिनॊन्छियप्रणिधिश्च । तत्रेन्डियप्रणिधिर्डिविधः। प्रशस्तोऽप्रशस्तश्चेति गाथार्थः ॥ प्रशस्तमिन्जियप्रणिधिमाह ॥ सदेसु अ रूवेसु श्र, गंधेसु रसेसु तह य फासेसु॥न वि रजश्न वि पुस्स, एसा खलु इंदिअप्पणिही॥६॥ व्याख्या ॥ शब्देषु च रूपेषु च गन्धेषु रसेषु तथा च स्पर्शेषु एतेष्विन्जियार्थे विष्टानिष्टेषु चकुरादिनिरिंजियैर्नापि रज्यते नापि हिष्यते । एष खलु माध्यस्थ्यलक्षण इन्डियप्रणिधिः प्रशस्त इति गाथार्थः ॥ अन्यथा त्वप्रशस्तस्तत्र दोषमाह॥सोइंदिअर
स्सी हिज, मुक्काहिं सदमुनि जीवो॥आश्व अणाजत्तो, सदगुणसमुहिए दोसे ॥६॥ . व्याख्या॥श्रोत्रेन्डियरश्मि निः श्रोजियरज्जुनिः मुक्तानिरुवृंखलानिः । किमित्याह । यो शब्दमूर्छितः शब्दको जीव आदत्ते गृण्हात्यनुपयुक्तः सन् । कानित्याह । शब्दगु'इदं समुबितान् दोषान् । शब्द एवेंजियगुणः, तत्समुनितान् दोषान् वन्धवधादीन् श्रोत्रे• निजयरमुनिरादत्त इति गाथार्थः ॥ शेपेंजियातिदेशमाह ॥जह एसो सद्देसु, एसेव माद कमो उसेसएहिं पि॥चनहिं पि इंदिए हिं,रूवे गंधे रसे फासे ॥६३॥ व्याख्या ॥ यथेष रिपा शव्देषु शब्द विषयः श्रोत्रेन्डियमधिकृत्य दोष उक्तः । एष एव क्रमः शेषैरपि चकुराप्रदिनिश्चतुर्जिरपीलियैर्दोषानिधाने अष्टव्यस्तद्यथा। चरिकन्दिअरस्सीहिं उ, इत्यादि। - श्रतएवाह । रूपे गन्धे रसे स्पर्शे। रूपादिविषय इतिगाथार्थः॥अमुमेवाएं दृष्टान्तानि:
/