Page Text
________________
दशवैकालिके सप्तमाध्ययनम् ।
४३३
के० ) असं दिग्धां एटले स्पष्ट, कोइने संशय न रहे तेवी रीते ( नासिद्धता के० ) जा षेत एटले बोले. ॥ ३ ॥
( दीपिका.) यथाभूता च जाषा न वाच्या सोक्ता । अथ यथाभूता वाच्या तामाह । प्रज्ञावान् बुद्धिमान्। कः। साधुः। एवमसत्यामृषामुक्तलक्षणां गिरं नाषां जाषेत ब्रूयात् । किंभूतां गिरम् । सत्याम् । इयं च जाषा सावद्यापि कर्कशापि जवत्यत श्राह । किंभूतां गिरम् । अनवद्याम् । श्रवद्यं पापं तेन रहिताम् । पुनः किंनूतां गिरम् । श्रकर्कश कठोरवचनरहिताम् । किं कृत्वा जाषेत । समुत्प्रेक्ष्य स्वस्य परस्य चोपकारकारिणीति बुला पर्यालोच्य । पुनः किंभूतां गिरम् । असंदिग्धां स्पष्टां तत्कालं प्रतिपत्तिहेतुम् ॥३॥
( टीका.) यथाभूतावाच्या जाषा तथाभूतोक्ता । सांप्रतं यथाभूता वाच्या तथानूतामाह । श्रसच्च मोसं ति सूत्रम् । सत्यामृषामुक्तलक्षणां सत्यां चोक्तलक्षणामेव । यं च सावद्यापि कर्कशापि जवत्यत आह । अनवद्यामपापामकर्कशामतिशयोत्या ह्यमत्सरपूर्वा संप्रेक्ष्य खपरोपकारिणीति बुद्ध्यालोच्य असंदिग्धां स्पष्टामदेपेण प्रतिपत्तिहेतुं गिरं वाचं जाषेत ब्रूयात् । प्रज्ञावान् बुद्धिमान् साधुरिति सूत्रार्थः ॥३॥ एयं च अष्ठमन्नं वा, जं तु नामेइ सासयं ॥ स नासं सञ्च्चमोसं च तं पि धीरो विवकए ॥ ४ ॥
(अवचूरिः) सांप्रतं सत्यामृषा निषेधार्थमाह । एतं चार्थमनन्तरप्रतिषिद्धं सावद्यकर्कश विषयमन्यं वा एवंजातीयम् । एतन्मध्याद्य एव कश्चिदर्थो नामयत्यननुगुणं प्रतिकूलं करोति शाश्वतं मोक्षम् । तमाश्रित्य स साधुः पूर्वोक्तनाषाजापकत्वेनाधिकृतो भाषां सत्यामृषामपि पूर्वोक्ताम् । श्रपिशब्दात् सत्यापि या तथाभूता तामपि धीरो धीमान् वर्जयेत् ॥ ४ ॥
( अर्थ. ) हवे सत्यमाषा छाने सत्यामृषा जाषानो प्रतिषेध कहे बे. (जं तु के० ) यस्तु एटले जे अर्थ निश्चयथी ( सासयं के० ) शाश्वतं एटले शाश्वत एवा मोक्षने ( नामे के० ) नामयति एटले प्रतिकूल करे, अर्थात् मोक्षने हरकत उत्पन्न करे, ते ( एवं के० ) एतं एटले या उपर कहेला सावद्य तथा कर्कश जाषारूप ( श्रहं ho) अर्थ एटले बोलवाना विषयने (च के० ) तथा ( अ वा के० ) अन्यं वा एटले एवाज बीजा विषयने श्राश्रयीने ( धीरो के० ) धीरः एटले धीर एवो ( स के० ) सः एटले ते पूर्वोक्त साधु ( सच्चमोसं जासं के० ) सत्यामृषां जाषां एटले सत्यामृषा
५५
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |