Page Text
________________
४श्राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस-(४३)-मा. यथा कश्चित् कस्मिंश्चित् प्रयोजने सहायांस्त्वरयन् परिणतप्राये वासर एव रजनी वर्तत इति ब्रवीति । अझमिश्रा च दिवसरजन्येकदेशः अमखोच्यते । तहिपया सत्यामृषा यथा कश्चित् कस्मिंश्चित् प्रयोजने त्वरयन् प्रहरमात्र एव मध्याह्न इत्याह। एवंमिश्रशब्दः प्रत्येकमनिसंवध्यत इति गाथार्थः ॥ ॥ उक्ता सत्यामृपा सांप्रतमसत्यामृषामाह॥श्रामंतणि आणवणी, जायणि तह पुठणीय पन्नवणी॥पच्चरकाणी नासा, नासा श्वाणुलोमा ॥४॥व्याख्या॥श्रामंत्रणी यथा हे देवदत्त इत्यादिः। एषा किलाप्रवर्तकत्वात्सत्यादिनाषात्रयलक्षण वियोगतस्तथाविधदलोत्पत्तेरसत्यामृषेति।एवमाशापनी यथेदं कुरु।श्यमपितस्य करणकारणत्नावतः परमार्थेनैकत्राप्यनियमात्तथाप्रतीतेः अष्टविवदाप्रसूतत्वादसत्यामृषेत्येवं स्वबुध्यान्यत्रापि नावना कार्येति । याचनी यथा निदां प्रयति । तथा प्रबनी यथा कथमेतदिति । प्रज्ञापनी यथा हिंसा दिप्रवृत्तो छःखितादिवति । प्रत्याख्यानी नाषा यथादित्सेति नाषा । श्वानुलोमा च यथा केनचित्कश्चिमुक्तः साधुसकाशं गबाम इति स आह शोजनमिदमिति गाथार्थः ॥४२॥ अणजिग्गहिया नासा, नासा अ अजिग्गहं मि बोधवा ॥ संसयकरणी नासा, वायडवायडा चेव ॥४३॥व्याख्या॥ अननिगृहीता नाषा अर्थमननिगृह्य योच्यते डित्यादिवत् । नाषा चानिगृहे बोकव्या अर्थमनिगृह्य योच्यते घटादिवत् । तथा संशयकरणी च नाषा अनेकार्थसाधारणा योच्यते । सैन्धवमित्यादिवत् । व्याकृता स्पष्टा प्रकटार्था देवदत्तस्यैष जातेत्यादिवत् । अव्याकृता चैवास्पष्टाप्रकटार्या बाललबादीनां थपनिकेत्या दिवदिति गाथार्थः ॥ ४३ ॥ उक्ता सत्यामृषा । सांप्रतमोघत एवास्याः प्रविजागमाह ॥ सबावि असा उविहा, पात्ता खलु तहा अपजात्ता ॥ पढमा दो पत्ता, उ वरिक्षा.दो अपऊत्ता ॥ ४४ ॥ व्याख्या ॥ सर्वापि च सा सत्यादिनेदनिन्ना लाषा विविधा । पर्याप्ता खलु तथापर्याप्ता । पर्याप्ताया एकपक्ष निक्षिप्यते सत्या वा मृषा वेति । तद्व्यवहारसाधनी तहिपरीता पुनरपर्याता अतएवाह । प्रथमे के नाषे स त्यामृषे पर्याप्ते । तथा स्वविषयव्यवहारसाधनात्तथा उपरितने के सत्यामृषासत्या मृषानाषे अपर्याप्ते । तथा स्वविषयव्यवहारासाधनादिति गाथार्थः ॥ ४४ ॥ उक्ता जव्यतावनाषा । सांप्रतं श्रुतनावनाषामाह॥सुअधम्मे पुण तिविहा, सच्चा मोसा अस चमोसाथ ॥ सम्म दिछी उ सुवग सो नासई सच्चं ॥ ४५ ॥ व्याख्या ॥श्रतधर्म इति श्रतधर्मविषया पुनस्त्रिविधा जवति जावनाषा । तद्यथा सत्या मृषा सत्यामृषा चेति । तत्र सम्यग्दृष्टिस्तु सम्यग्दृष्टिरेव श्रुतोपयुक्त इत्यागमे यथावदुपयुक्तो यः स नाषते स. त्यमागमानुसारेण वक्तीति गाथार्थः॥ सम्मदिछी उसुअंमि, अणउत्तो अहेजगं चेव ॥ जं नासश् सा मोसा, मिलादिही विश्र तहेव ॥ १६ ॥ व्याख्या ॥ सम्मदिछी सम्य
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |