________________
दशवैकालिके चतुर्थाध्ययनम् ।
१८५
यवर्त्तिनः । तस्य सूक्ष्मत्वादेव कायिकी हिंसाया जावेऽपि मनोवाग्न्यां तत्संजवे ग्रहणं सार्थकमिति । यद्वा सूक्ष्मं कुन्थ्वादि । बादरोऽपि स्थूलः । स चैकैको द्विधा । त्रसः स्थावरश्च । सूक्ष्मत्रसः कुन्ध्वादिः । सूक्ष्म स्थावरो वनस्पत्यादिः । बादरत्रसो गवादिः । बादरः स्थावरः पृथिव्यादिः । प्राकृतत्वाद्विन क्तिव्यत्ययेन प्राणानतिपातयामीति श्रात्म निर्देशः । एवं शेषमहात्रतेष्वपि योज्यम् । सूक्ष्मं वा बादरं वेति वाशब्दोपलक्षित एकग्रहणे तजाती - यग्रहणमिति चतुर्विधः प्राणातिपातो द्रष्टव्यः । द्रव्यतः क्षेत्रतः कालतः जावतश्च । चतुर्जंगिका चात्र । दad णामेगे पाणाश्वाए नो जावर्ज । जाव न दवर्ज । दधर्ज नाव विं । नो ad at aad | आदिमध्यान्तेषु नदन्तग्रहणाकुरुमनापृब्य न किंचित्कार्यमिति । इतरय मम सर्वस्मात्प्राणातिपाता द्विरमणमिति निगमनम् । नैव स्वयं प्राणिनो'ऽतिपातयामि । नैवान्यैः प्राणिनोऽतिपातयामि । प्राणिनोऽतिपातयतोऽप्यन्यान्न समनुजानामि । व्रतप्रतिपत्तिं निगमयन्नाह । उपस्थितोऽस्मि । उप सामीप्येन तत्परिणामापत्त्या स्थितः । इत रम्य मम सर्वस्मात्प्राणातिपाताद्विरमणं प्रत्याख्यानमिति ॥ १ ॥
( अर्थ. ) पूर्वोक्त प्रकारें साधुए करवानो त्रिविध दमनो परित्याग सामान्यें करी को. तेज हवे विशेषेकरी पंचमहाव्रतरूपें कहे बे. तेमां प्रथम पहेलुं महाव्रत कहे d. (नं के०) हे दंत एटले हे गुरो ( पढमे के० ) प्रथमे एटले पहेला (महवए के० ) महाव्रते एटले प्राणातिपात विरमणनामक महाव्रतने विषे ( पाणाश्वायार्ड के० ) प्राणातिपातात् प्राण एटले एकेंद्रियादिक तेमनो जे अतिपात एटले अतिपीडा ते ( वेरमणं के० ) विरमणं एटले सम्यग्ज्ञानानपूर्वक विरमण कर. निवबुं. एम जगवाने कर्तुं बे, माटे ( जंते के० ) हे जदंत, गुरो, ( सवं के० ) सर्वं एटले सर्व प्रकारना ( पाणाश्वायं के० ) प्राणातिपातं एटले प्राणातिपातने ( पचामि के० ) प्रत्याख्यामि एटले पच्चकुं बुं. (से के०) तद्यथा ते जेम केः - (सुहुमं वा के० ) सूक्ष्मं वा एटले सूक्ष्म ते न्हाना शरीरवाला ( बायरं वा के० ) बादरं वा एटले अथवा स्थूलशरीरवाला एवा जे ( तसं वा के० ) त्रस वा एटले बेंद्रियादिक सजीव, तेमां कुंथुचादिक जे बे ते सूक्ष्म त्रस जाणवा, घने गजादिक जे बे ते बादर त्रस जाणवा. तथा ( थावरं वा के० ) स्थावरं वा एटले पृथिव्यादिक स्थावर जीव
-
मां वनस्पत्यादिक जे बे ते सूक्ष्म स्थावर जाणवा ने पृथिव्यादिक जे बे, ते बादर स्थावर जाणवा. एवा ( पाणे के० ) प्राणिनः एटले जीवने ( नेव सयं वाश्जा के० ) नैव स्वयं प्रतिपातयामि एटले हुं पोते हणीश नहि, ( अन्नेहिं के० ) अन्यैः एटले वीजा लोको पासें ( पाणे के० ) प्राणिनः एटले पूर्वोक्त जीवोने ( नेव
२४