Page Text
________________
१७० राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस-(४३)-मा. रनालदधितेमनादिषु पायुकृम्याळतयोऽतिसूक्ष्मा नवन्ति । संस्वेदाजाता इति संस्वेदजा मत्कुणयूकाशतपदिकादयः । संमूर्वनाजाताः संमूढनजाः । शलनपिपी. लिकामक्षिकाशालूकादयः। उन्नेदाऊन्म येषां त उन्लेदाः। अथवा उनेदनमुभित् । उनिजन्म येषां त उनिजाः । पतङ्गखञ्जरीटपारिप्लवादयः । उपपाताजाता उपपातजाः। उपपाते नवा औपपातिका देवा नारकाश्च । एतेषामेव लक्षणमाह । येषां केषां चित्सामान्येनैव जीवानां प्राणिनामनिकान्तं नवतीति वाक्यशेषः । अनिक्रमणमनिक्रान्तं नावे निष्ठाप्रत्ययः । प्रज्ञापकं प्रत्य निमुखं क्रमणमित्यर्थः । एवं प्रतिक्रमणं प्रतिक्रान्तं प्रज्ञापकात्प्रतीपं क्रमणमिति नावः । संकुचनं संकुचितं गात्रसंकोचकरणम् । प्रसारणं प्रसारितं गात्राविततकरणम्। रवणं रुतं शव्दकरणम्। ब्रमणं ज्रान्तमितश्चेतश्च गमनम् । त्रसनं त्रस्तं कुःखाउजनं पलायनं पलायितं कुतश्चिन्नाशनम् । तथागतेः कुतश्चित्कचित् । गतेश्च कुतश्चित्कचिदेव । विलाया ज्ञातारः। आह । अनिक्रान्तप्रतिक्रान्ताभ्यां नागतिगत्योः क्वचिनेद इति किमर्थं न्नेदेनानिधानम् । उच्यते । विज्ञान विशेषख्यापनार्थम् । एतमुक्तं जवति । य एव विजानन्ति यथा वयमनिक्रमामः प्रतिक्रमामो वा । त एव सा नतु वृतिं प्रत्यतिक्रमणवन्तोऽपि वयादय इति । आहैवमपि वीन्जियादीनामत्र सत्वप्रसङ्गः । अनिक्रमणप्रतिक्रमणजावेऽप्येवं विज्ञानाजावान्नैतदेवम् । हेतुसंज्ञाया अवगतेर्बुधिपूर्वकमिव बायात उष्णमुष्णाघा बायां प्रति तेषामजिक्रमणादिजावात्। नचैवं वयादीनामजिक्रमणाद्योघसंझायाः प्रवृत्तेरिति कृतं प्रसङ्गेन । अधिकृतत्रसन्नेदानाह । जे य' इत्यादि । ये च कीटपतङ्गा इत्यत्र कीटाः कृमयः । एकग्रहणे तजातीयग्रहणमिति दीडियाः शङ्खादयोऽपि गृह्यन्ते । पतङ्गाः शलना अत्रापि पूर्ववचतुरिन्जिया चमरादयोऽपि गृह्यन्त इति । तथा याश्च कुन्थुपिपीलिका इत्यनेन त्रीन्डियाः सर्व एव गृह्यन्ते।अतएवाह सर्वे हीन्डियाः कृम्यादयः । सर्वे त्रीन्डियाः कुन्थ्वादयः । सर्वे चतुरिन्डियाः पतङ्गादयः । आह । ये च कीटपतङ्गा इत्यादावुद्देशव्यत्ययः किमर्थम् । उच्यते। विचित्रा सूत्रगतिरतन्त्रः क्रम इति ज्ञापनार्थम् । सर्वे पञ्चेन्द्रियाः सामान्यतो विशेषतः पुनः सर्वे तिर्यग्योनयो गवादयः । सर्वे नारका रत्नप्रजानारकादिनेदनिन्नाः । सर्वे मनुजाः कर्मनूमिजादयः । सर्वे देवा जवनवास्यादयः । सर्वशब्दश्चात्र परिशेषन्नेदानां त्रसत्वख्यापनार्थः । सर्व एवैते त्रसाः। नत्वेकेन्द्रिया व त्रसाः स्थावराश्चति । उक्तं च । पृथिव्यम्बुवनस्पतयः स्थावरास्तेजोवायू हीन्जियादयस्त्रसा इति । सर्वे प्राणिनः परमधर्माण इति । सर्व एते प्राणिनो वीन्डियादयः पृथिव्यादयश्च परमधर्माण इत्यत्र परमं सुखं तधर्माणः सुखधर्माणः सुखानिलाषिण इत्यर्थः । यतश्चैवमित्यतो
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |