Page Text
________________
१५४ राय धनपतसिंघ बहाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस-(४३)-मा. छेद्यन्नेद्यो, वेए सपुरीसदगसियालो॥समए ग्रहमासि गर्ड, तिविहो दिवाइसंसारो॥ २५७ ॥ व्याख्या ॥ लोकेऽछेद्योऽन्नेद्य आत्मा पठ्यते । यथोक्तं गीतासु ॥ " अवे. द्योऽयमन्नेद्योऽयमविकार्योऽयमुच्यते ॥ नित्यः संततगः स्थाणुरचलोऽयं सनातनः ॥" इत्यादि । तथा वेदे सपुरीषो दग्धः शृगालः पठ्यत इति । यथोक्तम् । “ शृगालो वै एष जायते यः सपुरीषो दह्यते । अथापुरीषो दह्यते आदोधुका अस्य प्रजाः प्राहुजवन्ति ।" इत्यादि । तथा समये “ अहमासीमजः” इति पव्यते । तथा च बुद्धवचनम् ॥ " अहमासं निदवो हस्ती , षड्दन्तः शङ्खसंनिनः ॥ शुकः पञ्जरवासी च शकुन्तो जीवजीवकः॥” इत्यादि । तथा त्रिविधो दिव्यादिसंसारः कैश्चिदिष्यते । देवमानुषतिर्यग्नेदेन । आदिशब्दाच्चतुर्विधः कैश्चिन्नारकाधिक्येनेति गाथार्थः । अत्रैव प्रकारान्तरेण तदस्तित्वमाह ॥ अछि सरीरविहाया , पनिययागारयाश्नावाजं ॥ कुंजस्स जह कुलालो, सो मुत्तो कम्मजोगाउँ ॥ २५७ ॥ व्यारव्या ॥ अस्ति शरीरस्यौदारिकादेर्विधाता । विधातेति कर्ता । कुत इत्याह । प्रतिनियताकारादिसनावात् । आदिमत्प्रतिनियताकारत्वादित्यर्थः। दृष्टान्तमाह । कुम्नस्य यथा कुलालो विधाता। कुलालवदेवमसावपि मूर्तः प्राप्नोतीत्याशङ्कय परिहरन्नाह । असावात्मा यः शरीरविधाता असौ मूर्तः । कर्मयोगादिति मूर्तकर्मसंबन्धादिति गाथार्थः। अत्रैव शिष्यव्युत्पत्तयेऽन्यथा तद्रहण विधिमाह ॥ फरिसेण जहा वाज, गिलई कायसंसिर्ज ॥ नाणाहिं तहा जीवो, गिधई कायसंसि ॥ २५ए ॥ व्यारव्या ॥ स्पर्शेन शीतादिना यथा वायुह्यते कायसंस्कृतो देहसंगतः । तथा ज्ञानादिनिनिदर्शनेबादिनिजीवो गृह्यते कायसंसृतो देहसंगत इति गाथार्थः। असकृदनुमानादस्तित्वमुक्तं जीवस्य। अनुमानं च प्रत्यदपूर्वकं न चैनं केचन पश्यन्तीति ततश्चाशोजनमेतदित्याशङ् क्याह ॥ अणिं दियगुणं जीवं, उन्नेयं मंसचरकुणा ॥ सिझा पासंति सबन्नू, नाणसिका य साहुणो ॥२६० ॥ व्याख्या॥ अनिन्दियगुणमविद्यमानरूपादीन्जियग्रा. ह्यगुणं जीवममूर्तत्वादिधर्मकं उद्देयं उर्लदं मांसचनुषा बद्मस्थेन पश्यन्ति ।स. छाः सर्वाः । अञ्जनसिक्षा दिव्यवछेदार्थं सर्वज्ञग्रहणम् । ततश्च झषनादय इत्यर्थः । ज्ञानसिद्धाश्च साधवो जवस्थकेवलिन इति गाथार्थः । सांप्रतमागमादस्तित्वमाह ॥ अत्तवयणं तु सबं, दिहा य तओ अइंदियाणं पि॥ सिद्धी गहणाईणं, तहेव जीवस्त विन्नेया ॥२६१ ॥ व्याख्या ॥ आप्तवचनं तु शास्त्रम् । आप्तो रागादिरहितः। तुश ब्दोऽवधारणे । आप्तवचनमेव । अनेनापौरुषेयव्यवछेदमाह । तस्यासंजवादिति । दृष्टा च तत इत्युपलब्धा च तत आप्तवचनशास्त्रात् । अतीन्द्रियाणामपि इन्द्रियगोच रातिकान्तानामपि । सिडिग्रहणादीनामिति उपलब्धिश्चन्द्रोपरागादीनामित्यथः ।
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |