________________
दशवैकालिके तृतीयाध्ययनम् ।
१२३
|
1
शुजकर्मदयफलकथनतः संवेजनी रसमाह ॥ वीरिय विजव गिट्ठी, नाणंचरणदंसणा तह इट्ठी ॥ वइस्स खलु जहियं, कहाइ संवेयणीइ रसो ॥ २०६ ॥ व्याख्या ॥ वीर्यवैक्रियस्तिपःसामर्थ्योद्भवा आकाशगमनजङ्घाचारणा दिवीर्यवै क्रिय निर्माणलक्षणा | ज्ञानचरणदर्शनानां तथर्द्धिः । तत्र ज्ञानर्द्धिः “ पनू णं जंते चोदसपुर्वी घमा घमसहस् सहस्सं विवित्तए । हंता पहू विजवित्तए । तहा ॥ "जं साली कम्मं, खवे बहुया हिं वासकोडी हिं ॥ तं पाणी तिहिं गुत्तो, खवेइ ऊसासमत्तें ।” इत्यादि । तथा चरपर्द्धिः । नास्त्यसाध्यं नाम चरणस्य तद्वन्तो हि देवैरपि पूज्यन्त इत्यादि । दर्शनर्द्धिः प्रशमादिरूपा । तथा "सम्म दिदी जीवो, विमाणवऊं ण वंधए आउं ॥ जइ विए सम्मत्तजढो, अव ण वा पुविं" इत्यादि । उपदिश्यते कथ्यते खलु यत्र प्रक्रमे कथायाः संवेजन्या रसो निष्यन्द एष इति गाथार्थः । उक्ता संवेजनी निवेदनीमाह || पावाणं कम्मा, अविवागो कहिए जब ॥ इह य परब य लोए, कहा उ यिणी नाम ॥ २०७ ॥ व्याख्या ॥ पापानां कर्मणां चौर्यादिकृतानामशुन विपाकः दारुणपरिणामः कथ्यते यत्र यस्यां कथायामिह च परत्र च लोके इहलोके कृतानि कर्माणि इहलोक एवोदीर्यन्ते । इत्यनेन चतुर्भङ्गिकामाह । कथा तु निवेदनी नाम निर्वेद्यते नवादनया श्रोतेति निवेदनी एष गाथादरार्थः । जावार्थस्तु वृद्ध विवरणादवसेयः । तच्चेदम् । " श्याणिं निवेयणी। सा चउविहा । तं जहा इह लोए पुच्चिला कम्मा इह लोए चेव डुह विवागसंजुत्ता नवं तिति । जहा चोराएं पारदारियाणं एवमाइ । एसा पढमा नियी । श्या विश्या । इह लोए पुच्चिमा कम्मा परलोए डुहविवागसंजुत्ता नवंति । कहं । जहा नेरश्याणं अन्नम्म जवे कथं कम्मं निरयनवे फलं देइ । विश्या निवेयणी गया। श्याणिं तया । परलोए इच्चिमा कम्मा इह लोए हविवागसंजुत्ता नवंति । कहूँ । जहा बालप्पनितिमेव। अंतकुलेसु उप्पन्ना खयकोढादी हिं दारिद्देण य यनिनूया संति । एसा तश्या यिणी । इयाणिं चा वेियंणी । परलोए डुचिणा कम्मा परलोए चैव कुछ विवागसंजुत्ता जवंति । कहं जहा पुर्वि च्चिषेहिं कम्मेहिं जीवा संडासतुंडे हिं परकी हिं जववद्यन्ति । त ते परयपाजग्गाणि कम्माणि यसं पुषाणि ताणि ताए जातीए पूरिति । पूरिऊण नरयन्नवे वेति । एसा चछा निवेयणी गया । एवं इहलोगो परलोगो वा पसवयं पमुच्च जवइ । तत्र पन्नत्रयस्त मगुस्सनको इह लोगो । श्रवसेसाई तिमि विगई परलोगो ति गाथाभावार्थः । इदानीमस्या एव रसमाह ॥ योवं पि पमायकयं, कम्मं साहियई जहिं नियमा ॥ परासुपरिणामं, कहाइ निवेयी रसो ॥ २०८ ॥ व्याख्या ॥ स्तोकमपि प्रमादकृतमल्पमपि प्रमादजनितं कर्म वेदनीयादि साहियइति कथ्यते । यत्र नियमान्नियमेन । किंविशिष्टमित्याह । प्रनृताशुनप
66
।