________________
१२२ राय धनपतसिंघ बहादुरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस (४३) - मा. ग्रहणाप्रामायणादिपरिग्रहः । वेदास्तु रुग्वेदादय एव । एतडुक्ता कथेत्यर्थः । परसमयानां च सांख्यशाक्यादिसिद्धान्तानां कथा या सा सामान्यतो दोषदर्शनद्वारेण एषा विदेपणी नाम । विक्षिप्यतेऽनया सन्मार्गात्कुमार्गे कुमार्गात्सन्मार्गे श्रोतेति विदेपणी । तथाहि सामान्यत एव रामायणादिकथायामिदमपि तत्त्वमिति नवति सन्मार्गानिमुखस्य जुमतेः कुमार्गप्रवृत्तिः । दोषदर्शनद्वारेणाप्येकेन्द्रियप्रायस्याहो मत्सरि एत इति मिथ्यालोचनेनेति गाथार्थः । अस्या कथने प्राप्ते विधिमाह । जा ससमए पु िारकाया तं बुनेद्य परसमए ॥ परसासणवरकेवा, परस्स समयं परिक हे हि ॥ २०५ ॥ दारं ॥ व्याख्या ॥ या स्वसमयेन स्वसिद्धान्तेन करणभूतेन पूर्वमाख्याता याद कथिता तां क्षिपेत्परसमये कचिद्दोषदर्शनद्वारेण यथास्माकम हिंसादिलक्षणो धर्मः सांख्यादीनामप्येवम् ॥ हिंसा नाम नवेद्धर्मो न भूतो न भविष्यति ॥ इत्यादिवचनप्रामाण्या किंत्वसावपरिणामिन्यात्मनि न युज्यते । एकान्त नित्या नित्ययो - हिंसाया अावादिति । अथवा परशासनव्यादेपात् 'सुपां सुपो जवन्ति' इति । सप्तम्यर्थे पञ्चमी । परशासनेन कथ्यमानेन व्यादेपे सन्मार्गानिमुखतायां सत्यां परस्य समयं कथयति । दोषदर्शनद्वारेण केवलमपीति गाथार्थः । उक्ता विदेपणी अधुना संवेजनीमाह ॥ चायपरसरीरगया, इहलाए चैव तहय परलोए ॥ एसा चविदा खलु, कहा संवेयणी हो || २०५ ॥ व्याख्या ॥ श्रात्मपरशरीर विषया इह लोके चैव तथा परलोके । इहलोक विषया परलोक विषया च । एषा चतुर्विधा खलु अनन्तरोक्तेन प्रकारेण कथा तु संवेजनी जवति । संवेज्यते संवेगं ग्राह्यतेऽनया श्रोतेति संवेजनी । एषोऽधि - कृतगाथादरार्थः । जावार्थस्तु वृद्धविवरणादवसेयः । तच्चेदम् । संवेयणी कहा
}
विहा । तं जहा । यायसरीरसंवेयणी परसरीरसंवेयण। इहलोयसंवेयणी परलोयसंवेयणी । तब श्रायरीरसंवेयणी जहा जमेयं अम्हच्चयं सरीरयं । एवं सुकसो पियमंसवसामेदमाद्विण्हारुचम्मकेसरोमणहृदंतयंता दिसंघाय शिष्फलत्तणेण मुत्तपुरीसजायणत्तणेण य असुइ ति कहेमाणो सोयारस्स संवेगं उप्पाएर । एसा आयसरीरसंवेयणी । एवं परसरीरसंवेयणी वि । परसरीरं एरिसं चेव सुई । हवा पर - स्स सरीरं वणेमाणो सोयारस्स संवेगमुप्पाएर । परसरीरसंवेयणी गया । श्याणिं इहलोयसंवेयणी । जहा सङ्घमेयं माणुसत्तणं असारमधुवं कदलीयं समाणं । परिसं कह कहेमाणो धम्मकही सोयारस्त संवेगमुप्पाएर । एसा इहलोयसंवेयणी गया । श्याणिं परलोयसंवेयणी । जहा देवा व इस्सा विसायमयको लोहाइएहिं डुरके हिं
1
मिनूया किमंग पुण तिरियनारया । एयारिस कह कहेमाणो धम्मकही सोयारस्स संवेगमुप्पाए । एसा परलोयसंवेयणी गय त्ति गाथाजावार्थः । सांप्रतं शुजकर्मोदया