________________
(७) रूपादि वस्तु द्रव्यात् सर्वथा अतिरिक्तं अपि नास्ति द्रव्ये एव रूपादि गुणा लभ्यन्ते इत्यर्थः ।। गुणा हि एक द्रव्याश्रिताः एकस्मिन् द्रव्ये आधारभूते आधेयत्वेनाश्रिता एक द्रव्याश्रितास्ते गुणा उच्यन्ते इत्यनेन ये केचित् द्रव्यं एव इच्छंति तद्व्यक्ति रिक्तान रूपादीन् इच्छंति तेषां मतं निराकृतं तस्माद रूपादीनां गुणानां मध्येभ्यो भेदोप्यस्ति तु पुनः पर्यायाणां नव पुरातनादि रूपाणां भावानां एतल्लक्षणं ज्ञेयं एतत् लक्षणं किं पयोया हि उभयाश्रिता भवेयुः उभयोव्यगुणयोराश्रिताः उभयाश्रिताः द्रव्येषु नवीन पर्यायाः नान्ना आकृत्या च भवंति गुणेष्वपि नद पुराणादि पर्यायाः प्रत्यक्ष दृश्यन्ते एव ॥ ___ भापार्थः-उक्त सूत्रमें यह वर्णन है कि द्रव्यके आश्रित गुण होते हैं, जैसे अग्निका प्रकाश वा उष्ण गुण है । अग्नि द्रव्य है तथा मूर्य द्रव्य प्रकाश गुण, जीव द्रव्य ज्ञान गुण, किन्तु नित्य गुणका आत्मासे अनादि अनंत सम्बन्ध है । यथा श्री आचारांगे__ "जे आया से विन्नाया जे विनाया से आया जेणविजाणइ से आया " इति वचनात् । अर्थात् जो आत्मा है वही ज्ञान है, जो
