Page Text
________________
२]
उपगच्छीया पट्टावली
अः अर्हन्,अः म्यादर्हति सिद्धे त्रेत्युक्तः । प्रस्तावादिह अ इति शब्देन श्रीवर्धमानस्वामी प्रोच्यते । ततः अस्य ओको गृहं चैत्यमिति यावत् ओकः श्रीवर्धमानम्वामिचत्यमित्यर्थः । नम्मादीशः ऐश्वर्य यस्य स ओकेशः यनोयं गणः श्रीमहावीरतीर्थकरसान्निध्यतः स्फातिमवापेति पंचमोऽर्थः ॥ ५ ॥ एवमस्य पदस्यानेकेप्यर्थाः संत्रोभुवति परं किं वहुश्रमेणेति ॥
1
अथ उपकेशशब्दस्य कियंतोऽर्था लिख्यतेः । उप समीपे केशाः शिरोरुहाः सत्यस्येति उपकेशः । श्रीपार्श्वापत्यीयकेशिकुमारानगारः । एतदुत्पत्तिवृत्तांतस्तुः श्रीस्थानांगवृत्त्यादा सप्रपंच: प्रतीत एवास्ति । नन एवावगंतव्यः। ततः उपकेशः श्रीकेशिकुमागनगारः पूर्वजो गुरुविंद्यते यस्मिन् गणे म उपकेशः । अभ्रादित्वाद प्रत्ययः । अस्मिन्गछे हि श्री केशिकुमागनगारः प्राचीनो गुरुरासीत् । ततो यथार्थमुपकेश इति नाम जातमिति प्रथमोऽर्थः ॥ १ ॥
उपवर्जितास्त्यक्ताः केशा यत्र सः उपकेशः ओसिकानगरी तस्यां हि सत्यिका देव्याश्चैत्यमस्ति । ग्रे च धनैर्जनैः प्रथमजानचालकानां सुदिने दिने मुंडनं कार्यते तत उपवेश इति यथार्थं नाम ओसिकानगर्याः प्रख्यातं जातं । तत्र भवो यो गच्छः स उपकेश: प्रोद्यते सद्भिविद्वद्भिः । अत्र हि भवे इत्यनेन सूत्रेण अणि प्रत्यये संज्ञापूर्वकस्य विधेरनित्यत्वाद्बुद्धेरभावः । श्रीरत्नप्रभमूरितो अनेकधावक प्रतिबोधविधानानंतरं लोके गच्छम्य उपकेशेति नाम प्रसिद्धं जातमिति द्वितीयोऽर्थः ॥ ३ ॥
को ब्रह्मा, अः कृष्णः, अः शंकरः ततो द्वंद्वे काः । तैरीष्टे ऐश्वर्यमनुभवति यः सः केशकानां ईशः ऐश्वर्य यम्पाद्वा केशः पारतीर्थिकधर्म्मः सः उपवर्जितन्त्यक्तो यस्मात्स उपकेशस्तीर्थकृदुक्तविशुद्धधर्मः म विद्यते यस्मिन् गच्छे म उपकेशः । अत्रापि अभ्रादित्वादप्रत्ययः । इति तृतीयोऽर्थः ॥ ३ ॥
कंमुखंई लक्ष्मीः क्यों ते ईशे स्वायत्ते यत्र यन्माद्वा स केश: - अर्थात् जनो धर्मः । म उपममीपे अधिको वाऽस्माद्गच्छात्म उपवेशः इति चतुर्थोऽर्थः ॥ ४ ॥
कश्च अश्च ईशश्च केशाः-ब्रह्माविष्णुमहेशाः । तद्धर्मनिराकरणाचे उपहता येन सः उपकेशः । प्रकरणाढ्त्र श्रीरत्नप्रभसूरिः गुरुः तम्यायं उपकेशः । अत्रापि तस्येदमित्यणि प्रत्यय पूर्ववदृद्धेः अभावो न दोषपोषायेति पंचमोऽर्थः ॥ ६ ॥
इत्यमन्येऽप्यनेके अर्थ ग्रन्थानुसारेण विधीयते परमलं बहुश्रमेणेति । एवमुक्तव्य क्तयुक्तिव्यक्तिशक्त्या ओकेशोपलक्षणे उभे अपि नाम्नी यथार्थ व प्राचनः ॥ इति ओकेशोपकेशपदद्वयदशार्थी समाप्ता ॥ संवत् १६९९ वर्षे ॥ श्रीमद्विक्रमनगरे मकलवादिवृंदकंदकुदाल श्रीकाकुदाचार्य संतानीय श्रीमछ्रीसिद्धसूरीणां आग्रहतः श्रीमद्बृहत् खरतरगच्छीयवाचनाचार्यश्रीज्ञानविमलगणिशिप्यपंडितश्रीवल्लभगणिविरचिता चेयम् | श्रीरस्तु ||
ग्रीष्महेमंतिकान् मासानू. अष्टौ भिक्षुः प्रचक्रमे । रक्षार्थ सर्वजंतूनां वर्षास्वैकत्र संवमेत् ॥ ? ॥
मनुष्याणां सव्र्व्वेषु पदार्येषु सारो धर्म एव । मनुष्यत्वं 'वर्मेणैव वर्ण्यते ॥ स धम्मो वर्षा मुनिपार्श्वीत श्रोतव्यः । यतयो वर्षास्वक्त्र तिष्ठन्ति किमर्थं सर्व जंतूनां रक्षार्थ । धर्मस्य सारं स
| SR No. | 010005 |
| Book Title | Jain Sahitya Sanshodhak Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jinvijay |
| Publisher | Jain Sahitya Sanshodhak Samaj Puna |
| Publication Year | |
| Total Pages | 127 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Articles |
| File Size | 9 MB |