________________
७२
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.२.२१४-२१४)
तस्मिन्ति सात्थकसम्पजञवसेन परिग्गहितअत्थे । यस्मा पन धम्मतो वड्डियेव अत्थो नाम, तस्मा यं “सात्थक"न्ति अधिप्पेतं गमनं, तं सब्बम्पि सप्पायमेवाति सिया अविसेसेन कस्सचि आसङ्काति तन्निवत्तनत्थं "चेतियदस्सनं तावा"तिआदि आरद्धं । महापूजायाति महतिया पूजाय, बहूनं पूजादिवसेति वुत्तं होति । चित्तकम्मरूपकानी वियाति चित्तकम्मकतपटिमायो विय, यन्तपयोगेन वा नानप्पकारविचित्तकिरिया पटिमायो विय । तत्राति तासु परिसासु। अस्साति भिक्खुनो। असमपेखनं नाम गेहस्सितअञआणुपेक्खावसेन आरम्मणस्स अयोनिसो गहणं । यं सन्धाय वुत्तं “चक्खुना रूपं दिस्वा उप्पज्जति उपेक्खा बालस्स मूळहस्स पुथुज्जनस्सा'तिआदि (म० नि० ३.३०८) मातुगामसम्फस्सवसेन कायसंसग्गापत्ति। हत्थिआदिसम्मद्देन जीवितन्तरायो। विसभागरूपदस्सनादिना ब्रह्मचरियन्तरायो। “दसद्वादसयोजनन्तरे परिसा सन्निपतन्ती"तिआदिना वुत्तप्पकारेनेव। महापरिसपरिवारानन्ति कदाचि धम्मस्सवनादिअत्थाय इत्थिपुरिससम्मिस्सपरिवारे सन्धाय वुत्तं ।
तदत्थदीपनत्यन्ति असुभदस्सनस्स सात्थकभावसङ्घातस्स अत्थस्स दीपनत्थं । पब्बजितदिवसतो पट्ठाय पटिवचनदानवसेन भिक्खूनं अनुवत्तनकथा आचिण्णा, तस्मा पटिवचनस्स अदानवसेन अननुवत्तनकथा तस्स दुतिया नाम होतीति आह "ढे कथा नाम न कथितपुब्बा"ति । द्वे कथाति हि वचनकरणाकरणकथा । तत्थ वचनकरणकथायेव कथितपुब्बा, दुतिया न कथितपुब्बा । तस्मा सुब्बचत्ता पटिवचनमदासीति अत्थो ।
एवन्ति इमिना । “सचे पन चेतियस्स महापूजाया''तिआदिकं सब्बम्पि वुत्तप्पकारं पच्चामसति, न “पुरिसस्स मातुगामासुभ''न्तिआदिकमेव । परिग्गहितं सात्थकं, सप्पायञ्च येन सो परिग्गहितसात्थकसप्पायो, तस्स, तेन यथानुपुब्बिकं सम्पजअपरिग्गहणं दस्सेति । वुच्चमानयोगकम्मस्स पवत्तिट्ठानताय भावनाय आरम्मणं कम्मट्ठानं, तदेव भावनाय विसयभावतो गोचरन्ति आह "कम्मट्ठानसङ्घातं गोचर"न्ति । उग्गहेत्वाति यथा उग्गहनिमित्तं उप्पज्जति, एवं उग्गहकोसल्लस्स सम्पादनवसेन उग्गहणं कत्वा । भिक्खाचारगोचरेति भिक्खाचारसङ्खाते गोचरे, अनेन कम्मट्ठाने, भिक्खाचारे च गोचरसद्दोति दस्सेति ।
इधाति सासने । हरतीति कम्मट्ठानं पवत्तनवसेन नेति, याव पिण्डपातपटिक्कमा अनुयुञ्जतीति अत्थो । न पच्चाहरतीति आहारूपयोगतो याव दिवाठानुपसङ्कमना कम्मट्ठानं न पटिनेति । तत्थाति तेसु चतूसु भिक्खूसु । आवरणीयेहीति नीवरणेहि । पगेवाति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org