Page Text
________________
(२.२.२१४-२१४)
सतिसम्पजञकथावण्णना
७३
पातोयेव । सरीरपरिकम्मन्ति मुखधोवनादिसरीरपटिजग्गनं । वे तयो पल्लङ्केति द्वे तयो निसज्जावारे । ऊरुबद्धासनव्हेत्थ पल्लङ्को । उसुमन्ति द्वे तीणि उण्हापनानि सन्धाय वुत्तं । कम्मट्ठानं अनुयुजित्वाति तदहे मूलभूतं कम्मट्ठानं अनुयुञ्जित्वा । कम्मट्ठानसीसेनेवाति कम्मट्ठानमुखेनेव, कम्मट्ठानमविजहन्तो एवाति वुत्तं होति, तेन “पतोपि अचेतनो''तिआदिना (दी० नि० अट्ठ० १.२१४; म० नि० अट्ठ० १.२०९; सं० नि० अट्ठ० ३.५.१६८; विभं० अट्ठ० ५२३) वक्खमानं कम्मट्ठानं, यथापरिहरियमानं वा अविजहित्वाति दस्सेति।
गन्त्वाति पापुणित्वा । बुद्धानुस्सतिकम्मट्ठानं चे, तदेव निपच्चकारसाधनं । अञञ्चे, अनिपच्चकारकरणमिव होतीति दस्सेतुं "सचे"तिआदि वुत्तं । अतब्बिसयेन तं ठपेत्वा। "महन्तं चेतियं चे"तिआदिना कम्मट्ठानिकस्स मूलकम्मट्ठानमनसिकारस्स पपञ्चाभावदस्सनं । अछेन पन तथापि अञथापि वन्दितब्बमेव । तथेवाति तिक्खत्तुमेव । परिभोगचेतियतो सारीरिकचेतियं गरुतरन्ति कत्वा "चेतियं वन्दित्वा"ति पुब्बकालकिरियावसेन वुत्तं । यथाह अट्ठकथायं “चेतियं बाधयमाना बोधिसाखा हरितब्बा'"ति, (म० नि० अट्ठ० ४.१२८; अ० नि० अट्ठ० १.१.२७५; विभं० अट्ठ० ८०९) अयं आचरियस्स मति, “बोधियङ्गणं पत्तेनापी"ति पन वचनतो यदि चेतियङ्गणतो गते भिक्खाचारमग्गे बोधियङ्गणं भवेय्य, सापि वन्दितब्बाति मग्गानुक्कमेनेव “चेतियं वन्दित्वा''ति पुब्बकालकिरियावचनं, न तु गरुकातब्बतानुक्कमेन । एवहि सति बोधियङ्गणं पठमं पत्तेनापि बोधिं वन्दित्वा चेतियं वन्दितब्बं, एकमेव पत्तेनापि तदेव वन्दितब्बं, तदुभयम्पि अप्पत्तेन न वन्दितब्बन्ति अयमत्थो सुविचातो होति । भिक्खाचारगतमग्गेन हि पत्तट्ठाने कत्तब्बअन्तरावत्तदस्सनमेतं, न पन धुववत्तदस्सनं । पुब्बे हेस कतवत्तोयेव । तेनाह “पगेव चेतियङ्गणबोधियङ्गणवत्तं कत्वा''तिआदि । बुद्धगुणानुस्सरणवसेनेव बोधिआदिपरिभोगचेतियेपि निपच्चकरणं उपपन्नन्ति दस्सेति "बुद्धस्स भगवतो सम्मुखा विय निपच्चकारं दस्सेत्वा"ति इमिना । पटिसामितद्वानन्ति सोपानमूलभावसामञ्जेन वुत्तं, बुद्धारम्मणपीतिविसयभूतचेतियङ्गणबोधियङ्गणतो बाहिरट्ठानं पत्वाति वुत्तं होति ।
गामसमीपेति गामूपचारे । ताव पऽहं वा पुच्छन्ति, धम्मं वा सोतुकामा होन्तीति सम्बन्धो । जनसमहत्थन्ति “मयि अकथेन्ते एतेसं को कथेस्सती'ति धम्मानुग्गहेन महाजनस्स सङ्गहणत्थं । अट्ठकथाचरियानं वचनं समत्थेतुं "धम्मकथा हि कम्मट्ठानविनिमुत्ता नाम नत्थी"ति वुत्तं । तस्माति यस्मा “धम्मकथा नाम कातब्बायेवाति अट्ठकथाचरिया वदन्ति,
73
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009986 |
| Book Title | Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publisher | Vipassana Research Institute Igatpuri |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 456 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Interfaith & Buddhism |
| File Size | 18 MB |