________________
( २.२.१९० - १९०)
पणीततरसामञ्ञफलवण्णना
भाववसेन अनुसन्धिक्कमो वा भावानुक्कमो, अत्थानञ्चेव पदानञ्च अनुसन्धानपटिपाट अत्थो, अयमेव वा पाठो तथायेव समन्तपासादिकायं (पारा० अट्ठ० वेरञ्जकण्डवण्णना १) दिट्ठत्ता, आचरियसारिपुत्तत्थेरेन ( सारत्थ० टी० १. वेरञ्जकण्डवण्णना) च वण्णितत्ता । “ विभावनानुक्कमो तिपि पाठो दिस्सति, सो पन तेसु अदिट्ठत्ता न सुन्दरो ।
7
इदानि पोराणकानं संवण्णनानयं दस्सेतुं “पोराणा पनाहू"तिआदि वृत्तं । तथ अञ्ञपदेन निरवसेससत्तलोकस्स गहितत्ता सब्बत्थ अवसेसलोकन्ति अनवसेसपरियादानं वृत्तं । तेनाह “ तिभवूपगे सत्ते 'ति तेधातुकसङ्घाते तयो भवे उपगतसत्तेति अत्थो । तीहाकारेहीति देवमारब्रह्मसहिततासङ्घातेहि ह आकारेहि । तीसु पदेसूति "सदेवक' 'न्तिआदीसु तीसु पदेसु । पक्खिपित्वाति अत्थवसेन सङ्गत्वा । तेयेव तिभवूप सत्ते ‘“सस्समणब्राह्मणि, सदेवमनुस्स "न्ति पदद्वये पक्खिपतीति जपेतुं “पुनाति वृत्तं । तेन तेनाकारेनाति सदेवकत्तादिना, सस्समणब्राह्मणीभावादिना च तेन तेन पकारेन । "तिभवूपगे सत्ते" ति वत्वा "तेधातुकमेवा" ति वदन्ता ओकासलोकेन सद्धिं सत्तलोको गहितोति दस्सेन्ति । तेधातुकमेव परियादिन्नन्ति पोराणा पनाहूति योजना ।
५९
सामन्ति अत्तना । अञ्ञत्थापोहनेन, अन्तोगधावधारणेन वा तप्पटिसेधनमाह “ अपरनेय्यो हुत्वा "ति, अपरेहि अनभिजानापेतब्बो हुत्वाति अत्थो । अभिञति य-कारलोपनिद्देसो यथा " पटिसङ्घा योनिसो'ति (म० नि० १.२३, ४२२; २.२४; ३.७५; सं० नि० २.४.१२० अ० नि० २.६.५८; महानि० २०६) वुत्तं “अभिञाया”ति । अभिसद्देन न विसेसनमत्तं जोतितं, अथ खो विसेसनमुखेन करणम्पीति दस्सेति " अधिकेन त्राणेना "ति इमिना । अनुमानादिपटिक्खेपोति एत्थ आदिसद्देन उपमानअत्थापत्तिसद्दन्तरसन्निधानसम्पयोगविप्पयोगसहचरणादिना कारणलेसमत्तेन पवेदनं सङ्गहाति एकप्पमाणत्ता । सब्बत्थ अप्पटिहतत्राणचारताय हि सब्बधम्मपच्चक्खा बुद्धा भगवन्तो । बोधेति विज्ञापेतीति सद्दतो अत्थवचनं । पकासेतीति अधिप्पायतो । एवं सब्बत्थ विवेचितब्बो ।
Jain Education International
अनुत्तरं विवेकसुखन्ति फलसमापत्तिसुखं । हित्वापीति पि- सद्दग्गहणं फलसमापत्तिया अन्तरा ठितिकापि कदाचि भगवतो देसना होतीति कत्वा कतं । भगवा हि धम्मं देसेन्तो यस्मिं खणे परिसा साधुकारं वा देति यथासुतं वा धम्मं पच्चवेक्खति तं खणम्पि पुब्बाभोगेन परिच्छिन्दित्वा फलसमापत्तिं समापज्जति, यथापरिच्छेदञ्च समापत्तितो वुट्ठाय
59
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org