________________
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.२.१५९-१५९)
अपरियोसानतो। तेनाह "तदेव अत्तनो रुचिया करोही"ति। इमिनायेव हि तदत्थपरियोसानं । मञसीति पकतियाव जानासि । तदेवाति गमनागमनमेव । यदि गन्तुकामो, गच्छ, अथ न गन्तुकामो, मा गच्छ, अत्तनो रुचियेवेत्थ पमाणन्ति वुत्तं होति ।
१५९. पाटिएक्कायेव सन्धिवसेन पच्चेका। “महञ्च"न्ति पदे करणत्थे पच्चत्तवचनन्ति आह "महता"ति । महन्तस्स भावो महञ्चं। न केवलं निग्गहीतन्तवसेनेव पाठो, अथ खो आकारन्तवसेनापीति आह "महच्चातिपि पाळी"ति । यथा “खत्तिया''ति वत्तब्बे “खत्या"ति, एवं “महतिया''ति वत्तब्बे महत्या । पुन च-कारं कत्वा महच्चाति सन्धिवसेन पदसिद्धि। पुल्लिङ्गवसेन वत्तब्बे इथिलिङ्गवसेन विपल्लासो लिङ्गविपरियायो। विसेसनहि भिय्यो विसेस्यलिङ्गादिगाहकं । तियोजनसतानन्ति पच्चेकं तियोजनसतपरिमण्डलानं । द्विन्नं महारट्ठानं इस्सरियसिरीति अङ्गमगधरट्ठानमाधिपच्चमाह । तदत्थं विवरति "तस्सा"तिआदिना । पटिमुक्कवेठनानीति आबन्धसिरोवेठनानि । आसत्तखग्गानीति अंसे ओलम्बनवसेन सन्नद्धासीनि | मणिदण्डतोमरेति मणिदण्डङ्कुसे ।
"अपरापी"तिआदिना पदसा परिवारा वुत्ता। खुज्जवामनका वेसवसेन, किरातसवरअन्धकादयो जातिवसेन तासं परिचारकिनियो दस्सिता। विस्सासिकपुरिसाति वस्सवरे सन्धायाह । कुलभोगइस्सरियादिवसेन महती मत्ता पमाणमेतेसन्ति महामत्ता, महानुभावा राजामच्चा। विज्जाधरतरुणा वियाति मन्तानुभावेन विज्जामयिद्धिसम्पन्ना विज्जाधरकुमारका विय । रट्ठियपुत्ताति भोजपुत्ता । रट्टे परिचरन्तीति हि लुद्दका रट्ठिया, तेसं नानावुधपरिचयताय राजभटभूता पुत्ताति अत्थो, अन्तररट्ठभोजकानं वा पुत्ता रट्ठियपुत्ता, खत्तिया भोजराजानो । “अनुयुत्ता भवन्तु ते''तिआदीसु विय हि टीकायं (दी० नि० टी० १.१५९) वुत्तो भोजसद्दो भोजकवाचकोति दट्टब्बं । उस्सापेत्वाति उद्धं पसारेत्वा । जयसद्दन्ति "जयतु महाराजा''तिआदिजयपटिबद्धं सदं । धनुपन्तिपरिक्खेपोति धनुपन्तिपरिवारो। सब्बत्थ तंगाहकवसेन वेदितब्बो । हत्थिघटाति हथिसमूहा । पहरमानाति फुसमाना। अञमञसट्टनाति अविच्छेदगमनेन अञमञ्जसम्बन्धा। सेणियोति गन्धिकसेणीदुस्सिकसेणीआदयो “अनपलोकेत्वा राजानं वा सङ्घ वा गणं वा पूगं वा सेणिं वा अञत्र कप्पा वुढापेय्या"तिआदीसु (पाचि० ६८२) विय | "अट्ठारस अक्खोभिणी सेनियोति कत्थचि लिखन्ति, सो अनेकेसुपि पोत्थकेसु न दिट्ठो। अनेकसङ्ख्या च सेना
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org