________________
३७६
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२ (२.१३.५२४-५२७-५२९)
सब्बत्थ मग्गसचिनो, एवं सति “किस्मिं वो विग्गहो"ति भगवा पुच्छति । इतिसद्देन चेत्थ आद्यत्थेन विवादो, नानावादो च सङ्गहितो।
५२४. “इच्छितट्टानं उजुकं मग्गति उपगच्छति एतेनाति मग्गो, उजुमग्गो । तदजो अमग्गो, अ-सद्दो वा वुद्धिअत्थो दट्टब्बो"ति हेट्ठा वुत्तोवायमत्थो । अनुजुमग्गेति एत्थापि अ-सद्दो वुद्धिअत्थो च युज्जति । तमेव वत्थुन्ति सब्बेसम्पि ब्राह्मणानं मग्गस्स मग्गभावसवातं, सकमग्गस्स उजुमग्गभावसङ्घातञ्च वत्थु | सब्बे तेति सब्बे ते नानाआचरियेहि वुत्तमग्गा, ये पाळियं “अद्धरिया ब्राह्मणा''तिआदिना वुत्ता । अयमेत्थ पाळिअत्थो - अद्धरो नाम यज्ञविसेसो, तदुपयोगिभावतो अद्धरियानि वुच्चन्ति यजूनि, तानि सज्झायन्तीति अद्धरिया, यजुवेदिनो । तित्तिरिना नाम इसिना कता मन्ताति तित्तिरा, ते सज्झायन्तीति तित्तिरिया, यजुवेदिनो एव । यजुवेदसाखा हेसा, यदिदं तित्तिरन्ति । छन्दो वुच्चति विसेसतो सामवेदो, तं सरेन कायन्तीति छन्दोका, सामवेदिनो । "छन्दोगा"तिपि ततियक्खरेन पठन्ति, सो एवत्थो । बहवो इरियो थोमना एत्थाति बव्हारि, इरुवेदो, तं अधीयन्तीति बव्हारिज्झा।
बहूनीति एत्थायं उपमासंसन्दना-- यथा ते नानामग्गा एकंसतो तस्स गामस्स वा निगमस्स वा पवसाय होन्ति, एवं ब्राह्मणेहि पापियमानापि नानामग्गा एकंसतो ब्रह्मलोकूपगमनाय ब्रह्मना सहब्यताय होन्तीति ।
५२५. पटिजानित्वा पच्छा निग्गव्हमाना अवजानन्तीति पुब्बे निद्दोसतं सल्लक्खमाना पटिजानित्वा पच्छा सदोसभावेन निग्गरहमाना “नेतं मम वचन"न्ति अवजानन्ति, न पटिजानन्तीति अत्थो ।
५२७-५२९. ते तेविज्जाति तेविज्जका ते ब्राह्मणा । एवसद्देन आपितो अत्थो इध नत्थीति व-कारो गहितो, सो च अनत्थकोवाति दस्सेति “आगमसन्धिमत्त"न्ति इमिना, वण्णागमेन पदन्तरसन्धिमत्तं कतन्ति अत्थो। अन्धपवेणीति अन्धपन्ति । "पण्णाससद्धि अन्धा"ति इदं तस्सा अन्धपवेणिया महतो गच्छगुम्बस्स अनुपरिगमनयोग्यतादस्सनं । एवहि ते "सुचिरं वेलं मयं मग्गं गच्छामा"ति सचिनो होन्ति । अन्धानं परम्परसंसत्तवचनेन यढिगाहकविरहता दस्सिताति वुत्तं “यढिगाहकेना"तिआदि । तदुदाहरणं दस्सेन्तेन "एको किरा"तिआदि आरद्धं । अनुपरिगन्त्वाति कञ्चि कालं अनुक्कमेन
376
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org