________________
(२.९.४१४-४१४)
अहेतुकस प्पादनिरोधकथावण्णना
३३५
आकिञ्चायतनसञ्जा। तंसमतिक्कमेनेव उपरिझानत्थाय चेतनाभिसङ्खरणसम्भवतो निरुज्झेय्युं। अञाति आकिञ्चञायतनसजाहि अञा । ओळारिकाति ततो थूलतरा । का पन ताति आह "भवङ्गसा 'ति । आकिञ्चायतनतो वुट्ठाय एव हि उपरिझानत्थाय चेतनाभिसङ्खरणानि · भवेय्युं, · एवञ्च आकिञ्चायतनसञआ निरुज्झेय्युं, वुट्ठानञ्च भवङ्गवसेन होति, ततो परम्प याव उपरिझानसमापज्जनं, ताव अन्तरन्तरा भवङ्गसञ्जा उप्पज्जेय्यु, ता च आकिञ्चायतनसचाहि ओळारिकाति अधिप्पायो ।
चेतेन्तोवाति नेवसानासचायतनज्झानं एकं द्वे चित्तवारेपि समापज्जनवसेन पकप्पेन्तो एव । न चेतेतीति तथा हेट्ठिमझानेसु विय वा पुब्बाभोगाभावतो न पकप्पेति नाम । पुब्बाभोगवसेन हि झानं पकप्पेन्तो इध "चेतेतीति वुत्तो। अभिसङ्घरोन्तोवाति तत्थ अप्पहीननिकन्तिकतावसेन आयूहन्तो एव । नाभिसङ्घरोतीति तथा हेट्ठिमझानेसु विय वा पुब्बाभोगाभावतो नायूहति नाम। “अहमेतं झानं निब्बत्तेमि उपसम्पादेमि समापज्जामी"ति हि एवं अभिसङ्घरणं तत्थ सालयस्सेव होति, न अनालयस्स, तस्मा एकद्विचित्तक्खणिकम्पि झानं पवत्तेन्तो तत्थ अप्पहीननिकन्तिकताय “अभिसङ्घरोन्तो एवाति वुत्तो । यस्मा पनस्स तथा हेट्ठिमझानेसु विय वा तत्थ पुब्बाभोगो नत्थि, तस्मा "न अभिसङ्घरोती''ति वुत्तं । "इमस्स भिक्खुनो"तिआदि वुत्तस्सेवत्थस्स विवरणं । तत्थ यस्मा इमस्स...पे०... अस्थि, तस्मा “न चेतेति, नाभिसङ्घरोती"ति च वुत्तन्ति अधिप्पायो। आभोगसमन्नाहारोति आभोगसङ्घातो, आभोगवसेन वा चित्तस्स आरम्मणाभिमुखं, आरम्मणस्स वा चित्ताभिमुखं अन्वाहारो। "स्वायमत्थो"तिआदिना तदेवत्थं उपमाय पटिपादेति । पुत्तघराचिक्खणेनाति पुत्तघरस्स आरोचननयेन ।
___ गन्त्वा आदाय आगतन्ति सम्बन्धो । पच्छाभागेति आसनसालाय पच्छिमदिसायं ठितस्स पितुघरस्स पच्छाभागे । ततोति पुत्तघरतो । लद्धघरमेवाति यतोनेन भिक्खा लद्धा, तमेव घरं पुत्तगेहमेव । आसनसाला विय आकिञ्चायतनसमापत्ति ततो पितुघरपुत्तघरट्ठानियानं नेवसञ्जानासायतननिरोधसमापत्तीनं उपगन्तब्बतो । पितुगेहं विय नेवसञ्जानासचायतनसमापत्ति अमनसिकातब्बतो, मज्झे ठितत्ता च । पुत्तगेहं विय निरोधसमापत्ति मनसिकातब्बतो, परियन्ते ठितत्ता च । पितुघरं अमनसिकरित्वाति पविसित्वा समतिक्कन्तम्पि पितुघरं अमनसिकरित्वा । पुत्तघरस्सेव आचिक्खणं विय एकं द्वे चित्तवारे समापज्जितब्बम्पि नेवसानासायतनं अमनसिकरित्वा परतो निरोधसमापत्तत्थाय एव मनसिकारो दट्टब्बो। एवं अमनसिकारसामञ्जन, मनसिकारसामञ्जेन च उपमोपमेय्यता
335
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org